آیا طول عمر ژنتیکی است؟
طول عمر انسان تحت تاثیر ژنتیک، محیط و سبک زندگی قرار میگیرد. اصلاحات محیطی که از دهه 1900 آغاز شد با بهبود چشمگیری در دسترسی غذا و آب تمیز، سکونتگاه و شرایط زندگی بهتر، کاهش مواجهه با بیماریهای عفونی و دسترسی به مراقبتهای پزشکی میانگین طول عمر را به شدت افزایش داد. مهمترینِ آن پیشرفتهای بهداشت عمومی بود که مرگ زودهنگام را با کاهش ریسک مرگ و میر نوزدان، افزایش شانس زنده مانی کودکان، و دوری از عفونت و بیماریهای مسری کاهش داد. اکنون در ایالات متحده افراد به طور میانگین بیش از 80 سال اما برخی افراد بیش از این نیز عمر میکنند.
دانشمندان افراد را در دهه نود (که آنها را نوناژنرین مینامند) و صد سالگی (که آنها را سنتنارین، شامل نیمه سنتنارین یعنی از سن 105 تا 109 و سوپرسنتنارین یعنی سن بالای 110 سال) زندگیشان برای تعیین اینکه چه عاملی در طول عمر آنها دست داشته است مطالعه کردند. آنها دریافتند که افرادی با طول عمر بالا از نظر تحصیل، درآمد یا تخصص اشتراکات کمی با هم دارند. اما شباهتهای نیز دارند که منعکس کننده سبک زندگی آنهاست-بسیاری از آنها سیگاری نبودند، چاق نبودند و با تنشها به خوبی مواجه میشدند. همچنین بیشتر آنها زن بودند. به دلیل عادات سالمشان این افراد کهن سال نسبت به همسنهایشان کمتر دچار بیماریهای مزمن مربوط به سن مانند فشار خون بالا، بیماریهای قلبی، سرطان و دیابت شدند.
خواهر برادرها و فرزندان (در مجموع خویشاوندان درجه یک) افرادی که طول عمر زیادی دارند نسبت به همسالانشان شانس بیشتری برای عمر طولانی و سالم زیستن دارند. افرادی که والدین آنها جزء سنتنارینها هستند شانس کمتری برای ابتلا به بیماریهای وابسته به سن در 70 سالگی دارند، و اگر هم دچار بیماریهای وابسته به کهولت (مانند فشار خون، سرطان، بیماری قلبی یا دیابت نوع 2) شوند، این بیماری ها دیرتر از جمعیت عموم به سراغ آنها میآید. طول عمرِ بیشتر، نسبتا در خانواده ها ارثی است که نشان میدهد ژنتیک، سبک زندگی یا هر دو نقش مهمی در طول عمر بازی میکنند.
مطالعهی ژنهای طول عمر، علمی در حال توسعه است. برآورد میشود که حدود 25 درصد از اختلافات در طول عمر انسان توسط ژنتیک تعیین میشود، اما اینکه کدام ژن ها و چطور در طول عمر مشارکت دارند، هنوز به خوبی شناخته نشده است. چند موردِ معدود اختلافات رایج (پلی مورفیسم ها) مرتبط با طول عمر زیاد در ژنهای APOE, FOXO3 و CETP یافت شدد اما این موارد در تمام افرادی که طول عمرهای استثنایی دارند یافت نمی شوند. احتمال دارد اختلافاتی در چندین ژن که برخی از آنها هنوز شناخته نشده باشد، همراه با هم در طول عمر دست داشته باشند.
مطالعات تعیین توالی کل ژنوم روی سوپر سنتنارینها مشخص کرد که اختلافات ژنی افزایش دهنده ریسک بیماری آنها با افرادی که طول عمر متوسط دارند یکسان است. اما سوپرسنتنارینها همچنین اختلافات ژنی جدیدی دارند که احتمالا در ارتقای طول عمر آنها دخیل است. دانشمندان حدس میزنند که برای هفتاد یا هشتاد دهه، برای سلامت و طول عمر، سبک زندگی قوی ترین عامل تعیین کننده نسبت به ژنتیک است. درست غذا خوردن، عدم نوشیدن بیش از حد الکل، دوری از دخانیات، و از نظر بدنی فعال بودن برخی افراد را قادر میسازد تا سنین بالا سلامت بمانند؛ سپس وقتی به هشتاد و بالاتر میرسد به نظر میرسد ژنتیک نقش مهمی را در سالم نگه داشتن فرد بازی میکند. بسیاری از نوناژنرینها و سنتنارینها قادر هستند به صورت مستقل زندگی کنند و تا سالهای آخر عمرشان از بیماریهای مربوط به کهولت به دور بمانند.
برخی از گونههای ژنی دخیل در طول عمر در مکانیسمها و عملکردهای پایه سلولهای بدن دست دارند. این عملکردهای سلولی شامل ترمیم DNA، حفظ انتهای کروموزومها (مناطقی که آنرا تلومر مینامیم)، و حفاظت سلولها از آسیبهای ناشی از مولکولهای ناپایدار حاوی اکسیژن (رادیکالهای آزاد) است. ژنهای دیگری که با سطح چربی خون (لیپید)، التهاب و سیستمهای ایمنی و قلبی عروقی مرتبط هستند، در طول عمر مشارکت چشمگیری دارند زیرا آنها ریسک بیماریهای قلبی (علت اصلی مرگ در افراد کهنسال)، سکته مغزی و مقاومت به انسولین را کاهش میدهند.
علاوه بر مطالعه افراد بسیار کهنسال در ایالات متحده، دانشمندان همچنین تعدادی از جوامع را در سایر نقاط دنیا که افراد اغلب به دهه نود و بیشتر میرسند-اوکیناوا (ژاپن)، ایکاریا (یونان) و ساردینیا (ایتالیا) مطالعه کردند. این سه منطقه از این نظر شبیهند که نسبتا از جمعیت گسترده کشورهایشان جدا هستند، درآمد پایین تری دارند، صنعتی سازی کمی در آنها صورت گرفته و تمایل دارند تا سبک زندگی سنتی (غیر غربی) داشته باشند. برخلاف دیگر جمعیتهای بسیار مسن، سنتنارینهای ساردینیا شامل نسبت زیادی از مردان است. محققان در حال مطالعه هستند تا ببیند کدام هورمون ها، ژنهای اختصاصی جنسیت، یا فاکتورهای دیگر در طول عمر بیشتر مردان و همین طور زنان در این جزیره دست دارند.