DNA چیست؟

DNA یا داکسی نوکلئیک اسید ماده وراثتی انسان و تقریبا تمامی موجودات دیگر است. تقریبا تمام سلول های بدن یک فرد دارای DNA مشابه هستند. بیشترِ DNA در هسته سلول واقع شده است (که آن را DNA هسته ای می‌نامند)، اما همچنین مقدار کمی DNA می‌تواند در میتوکندری‌ها (که آن را DNA میتوکندریایی یا mtDNA می‌نامیم) نیز یافت شود. میتوکندری‌ها ساختاری هستند که درون سلول انرژی غذا را به شکلی که برای سلول قابل استفاده باشد تبدیل می‌کنند.   

اطلاعات DNA به صورت یک کد که از چهار بازشیمیایی ساخته شده است ذخیره می‌شود. آدنین (A)، گوانین (G)، سیتوزین (C)، و تیمین (T). DNA انسان متشکل از حدود 3 میلیارد باز و بیش از 99 % از آن بازها در تمام افراد مشابه است. ترتیب یا توالی این بازها مشابه شیوه ای که در آن حروف الفبا با ترتیب خاصی برای ساخت کلمات و جملات پشت هم قرار می‌گیرند، اطلاعات قابل دسترس برای ساخت و نگهداری موجود را تعیین می‌کند.   

بازهای DNA با یکدیگر جفت می‌شود. یعنی به منظور تشکیل واحدهایی به نام جفت باز، A با T و C  با G با هم جفت می‌شوند. همچنین هر باز به یک مولکول قند و یک مولکول فسفات متصل می‌شود. در مجموع، یک باز، قند و فسفات را نوکلئوتید می‌نامیم. نوکلئوتید‌ها به صورت دو رشته بلند آرایش پیدا می‌کنند که یک مارپیچ  به نام دابل هلیکس [مارپیچ دوتایی] می‌سازند. ساختار دابل هلیکس تا حدی شبیه نردبانی که جفت بازها پله‌های نردبان و مولکول‌های قند و فسفات ستون‌های عمودی آن را شکل می‌دهند.  

یکی از ویژگی‌های مهم DNA این است که می‌تواند همانند سازی کرده، یا از خودش نسخه برداری کند. در این مارپیچ دوتایی، هر رشته‌ی DNA می‌تواند به عنوان الگویی برای همانند سازی توالی بازها بکار گرفته شود. هنگام تقسیم سلول‌ها این کار حیاتی است زیرا هر سلول جدید باید نسخه کاملا دقیقی از DNA‌ های موجود در سلول قدیمی داشته باشد.