یازده راه برای کمک به جلوگیری از سنگ کلیه

سنگهای کلیه ذخایر جامد مواد معدنی و نمک ها میباشند که در کلیه ها به همراه هم متبلور شده اند.معمولاً مایعات موجود در ادرار از تماس مواد زائد با یکدیگر جلوگیری می کنند. هنگامی که مایعات کافی وجود ندارد یا مقدار زیادی ضایعات جامد در ادرار وجود دارند ، سنگ کلیه تشکیل میشود.اگرچه بیشتر سنگ های کلیه در کلیه ها ایجاد می شوند ، اما می توانند در هر نقطه از مجاری ادراری تشکیل شوند.

سنگ کلیه چقدر رایج است ؟

براساس بنیاد ملی کلیه ، از هر 10 نفر ، 1 نفر در ایالات متحده در طول زندگی خود دچار سنگ کلیه میشود. خطر ابتلا به سنگ کلیه در مردان 19 درصد و برای زنان 9 درصد است.

اکثر آقایان بعد از 30 سالگی اولین سنگ کلیه خود را تجربه می کنند.

پیشگیری

محققان هنوز دقیقاً مطمئن نیستند که چگونه و چرا سنگ کلیه پدید می آید ، اگرچه یکی از قدیمی ترین بیماری های پزشکی شناخته شده است که سلامت انسان را تحت تاثیر قرار میدهد.

کم آبی بدن بزرگترین عامل خطر برای سنگ کلیه محسوب می شود. با این حال ، برخی غذاها و عادات مختلف زندگی می توانند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهند.

افرادی که گمان می کنند سنگ کلیه دارند یا در معرض خطر زیادی برای ابتلا به آن هستند باید با پزشک مشورت کنند تا دریابند که چه نوع سنگ کلیه ای وجود دارد و از کدام غذاها یا فعالیت های خاص باید اجتناب کنند.

خطر ابتلا به سنگ کلیه ممکن است از طریق عوامل خاصی افزایش یابد ، گرچه علت دقیق ایجاد آن هنوز مشخص نشده است.

موارد زیادی وجود دارند که شخص می تواند برای جلوگیری از ایجاد سنگ کلیه انجام دهد :

1.آب رسانی به بدن

هنگامی که ادرار حاوی مایعات بیشتر است ، کمتر احتمال دارد که مواد معدنی و نمکها به هم بپیوندند و شروع به تشکیل سنگ کنند. ادرار تیره تر نشانه کم آبی بدن است. در حالت ایده آل ، ادرار باید به رنگ زرد کمرنگ باشد.

برای بسیاری از افراد ، 8 لیوان آب توصیه شده در روز کافی نیست. برای کاهش خطر سنگ کلیه ، فرد می تواند روزانه حداقل 12 لیوان مایعات بنوشد.

حداقل نیمی از مصرف مایعات شخص باید از آب خالص باشد. نوشیدنی های کافئین دار ، گازدار و شیرین همگی می توانند خطر سنگ کلیه را افزایش دهند.

2.کاهش مصرف نمک

سدیم یا نمک می تواند باعث احتباس آب شده و منجر به کم آبی بدن شود. بزرگسالان باید در نظر داشته باشند که مصرف نمک خود را زیر 2300 میلی گرم روزانه یا معادل یک قاشق چایخوری حفظ کنند.

مثال های غذاهای پر نمک شامل موارد زیر میباشند :

• گوشت های دودی یا فرآوری شده
• بیشتر وعده های غذایی آماده یا بسته بندی شده
• چیپس سیب زمینی
• بیشتر سوپ های کنسروی
• بیشتر نودل های آماده پخت و چاشنی ها
• غذاهای حاوی انواع دیگر سدیم شامل سدیم بی کربنات ، دی سدیم فسفات ، مونوسدیم گلوتامات ، پودر خمیر مایه ( بیکینگ پودر ) ، نیتریت ها و سدیم نیترات

3.حفظ وزن سالم بدن
اضافه وزن می تواند به کلیه ها فشار بیاورد ؛ با این حال ، این امر مهم است که شما به صورت ایمن وزن کم کنید. رژیم های غذایی بدون کربوهیدرات ، کم کربوهیدرات و رژیم های غذایی مبتنی بر پروتئین زیاد حیوانی ، همه می توانند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهند.

4.محدود کردن مصرف غذاهای دارای کلسیم اگزالات

سنگ کلیه می تواند از بسیاری از ترکیبات مختلف ، از جمله اسید اوریک ، استروویت و سیستئین تشکیل شود. متداول ترین نوع سنگ کلیه شامل اگزالات کلسیم است.محدود کردن میزان مصرف اگزالات معمولاً فقط برای کسانی که در معرض خطر بالای سنگ کلیه یا کسانی که سطح اگزالات بالایی دارند ، توصیه می شود.

مصرف کلسیم با غذاهای غنی از اگزالات ممکن است با اتصال مواد شیمیایی قبل از رسیدن به کلیه ، خطر سنگ را کاهش دهد. غذاهای غنی از اگزالات شامل موارد زیر میباشند :  

• آب گریپ فروت و زغال اخته
• سیب زمینی
• دانه سویا
• اسفناج
• برخی مغزها از جمله بادام زمینی و بادام هندی
• شکلات
• ریواس
• چغندر
• مارچوبه
• بیشتر توت ها
• کرفس و جعفری
• غلات کامل
• چای

5. کاهش مصرف الکل

الکل باعث می شود سلولها ضمن اجتناب از جذب مایعات ، میزان خروجی مایعات را افزایش داده و منجر به کم آبی بدن شوند.

6.اجتناب از مصرف زیاد کافئین

کافئین سوخت و ساز بدن را سرعت می بخشد و می تواند باعث کمبود آب بدن شود. بیشترین حد توصیه شده برای بزرگسالان روزانه 400 میلی گرم کافئین میباشد که معادل حدود 4 فنجان قهوه است.

یادآوری این نکته حائز اهمیت است که برخی از نوشابه ها ، شکلات ها ، چای ها و نوشیدنی های انرژی زا حاوی کافئین هستند.

7. از نوشیدن نوشیدنی های شیرین اجتناب کنید

نوشیدنی های شیرین شده ، به ویژه نوشیدنی های حاوی شربت ذرت با فروکتوز بالا ، با افزایش خطر ابتلا به سنگ کلیه در ارتباط هستند.

8.مصرف کافی کلسیم در رژیم غذایی

آب پرتقال ، غلات و حبوبات خاص و شیر سویا همگی حاوی کلسیم میباشند که ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه کمک کنند.با اینکه کلسیم اگزالات رایج ترین ترکیب در سنگ کلیه میباشد ، برخی از کلسیم های یافت شده در مواد غذایی درواقع به کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه کمک میکند.

بیشتر محصولات لبنی منبع خوبی برای کلسیم میباشند. بسیاری از غذاهای دیگر که با کلسیم غنی شده اند ، شامل موارد زیر میباشند :

• آب پرتقال
• تن ماهی با استخوان مثل ساردین ها
• توفو ( پنیر سویا )
• برخی غلات و حبوبات

 9.افزایش مصرف سیتریک اسید

حدود 60 درصد از افراد مبتلا به سنگ کلیه دچار هیپوسیتراتوری یا اسید سیتریک پایین نیز هستند.

منابع خوب اسید سیتریک شامل موارد زیر میباشند :

• یک لیوان کوچک آب لیمو بدون شکر و حل نشده در آب
• یک لیوان کوچک آب پرتقال
• یک لیوان کوچک آب هندوانه یا انبه

10.مراقب مصرف غذاهای غنی از اسید باشید

ادرار بسیار اسیدی می تواند خطر سنگ کلیه را افزایش داده و عبور سنگ ها را دردناک تر کند.

مقادیر زیاد اسید در ادرار ، کلیه ها را ترغیب به جذب مجدد سیترات ، به جای دفع آن میکنند. سیترات ترکیبی است که برای کمک به بیرون ریختن سنگهای کلسیم و جلوگیری از رشد آنها موثر است.

غذاهایی که دارای اسید زیادی میباشند شامل موارد زیر هستند :

• گوشت قرمز و گوشت خوک
• گوشت ماکیان
• بیشتر انواع ماهی ها
• بیشتر پنیر ها
• تخم مرغ و تخم سایر ماکیان
  لازم نیست از مصرف غذاهای پر اسید به طور کامل پرهیز شود زیرا آنها می توانند منبع خوبی برای پروتئین باشند. با این وجود ، فرد در صورت تجربه مكرر سنگ کلیه ، باید میزان مصرف این مواد غذایی را بررسی و محدود كند.

11. مکمل های غذایی و ویتامین ها را مصرف کنید

طیف گسترده ای از مکمل های طبیعی و ویتامین ها می توانند به کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه کمک کنند ، از جمله :

• پتاسیم سیترات
• ویتامین B6 که در مواد غذایی مثل موز ، انبه ، دانه سویا ، آووکادو و هالیبوت ( نوعی ماهی پهن بزرگ ) یافت میشود.
• مکمل های پیریدوکسین
• روغن ماهی
   

علائم سنگ کلیه

سنگ های کلیوی کوچک ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکنند و گاهی بدون ناراحتی زیادی به خودی خود دفع شوند. سنگهای کلیه متوسط تا بزرگ می توانند باعث درد شدید و تیزی شوند.این علائم معمولاً هنگامی شروع می شوند که سنگ ها در دستگاه ادراری شروع به حرکت می کنند. سنگ هایی که گیر میکنند می توانند باعث بازگشت ادرار شوند که بسیار دردناک است.

یکی از رایج ترین علائم سنگ کلیه درد شدید معده و قسمت پایینی کمر میباشد.

علائم شایع سنگ کلیه شامل موارد زیر میباشند :

• درد بی وقفه شدید در قسمت پایینی کمر
• ادرار خونی
• استفراغ یا حالت تهوع ، اغلب ناشی از درد شدید
• تب و لرز
• ادرار با بوی عجیب و بسیار ناخوشایند
• ادرار تیره
• درد معده که با داروهای مخصوص گاز معده بهبود نمی یابد

درمان و زمان مراجعه به پزشک

هر زمان که فرد شک کند سنگ کلیه علت درد یا ناراحتی وی است ، مراجعه به پزشک بسیار مهم است.اگرچه بیشتر افراد عواقب طولانی مدت سنگ کلیه را تجربه نمی کنند ، اما سنگ ها می توانند بسیار دردناک باشند و نیاز به نظارت پزشکی دارند.

در بیشتر موارد ، درمان سنگ کلیه مستلزم افزایش مصرف مایعات ، مصرف داروهای ضد درد و مصرف داروهایی است که باعث کاهش اسید ادرار می شوند.در موارد جزئی ممکن است افراد مجاز به رفتن به خانه باشند و منتظر بمانند تا سنگ یا سنگها دفع شوند. در موارد جدی تر ممکن است بستری شدن در بیمارستان نیاز باشد.

ممکن است سنگ هایی که بیش از حد برای دفع شدن بزرگ باشند یا در مجاری ادراری گیر کنند نیاز به جراحی داشته باشند. در صورت بروز عفونت در اطراف سنگ یا سنگ ها نیز ممکن است نیاز به جراحی برای برداشت سنگ یا سنگ ها وجود داشته باشد.