سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) که به نام سندروم Stein-Leventhal نیز شناخته می شود،این سندرم نوعی اختلال هورمونی است که در بین زنان در سنین باروری شایع میباشد. زنان مبتلا به این سندرم ممکن است دوره های قاعدگی کم یا طولانی داشته باشند یا میزان زیادی هورمون مردانه (اندروژن) ترشح کنند. تخمدان ها ممکن است توده های کوچک زیادی (فولیکول ها) را ایجاد کنند و نتوانند به طور منظم تخمک آزاد کنند.

علت اصلی سندرم تخمدان پلی کیستیک مشخص نیست. تشخیص و درمان زودهنگام همراه با کاهش وزن ممکن است خطر عوارض طولانی مدت مانند دیابت نوع 2 و بیماری های قلبی را کاهش دهد.

علائم و نشانه های سندرم تخمدان پلی کیستیک اغلب در زمان اولین دوره قاعدگی در دوران بلوغ بروز پیدا می کنند. گاهی در پاسخ به افزایش قابل توجه وزن ، متعاقبا سندرم تخمدان پلی کیستیک ایجاد میشود.

علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک متنوع است. زمانی که حداقل دو عدد از این علائم را تجربه کنید ، سندرم تخمدان پلی کیستیک برای شما تشخیص داده میشود.

• پریود های نامنظم: دوره های قاعدگی نادر ، نامنظم یا طولانی ، رایج ترین علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک میباشند. به عنوان مثال ، شما ممکن است کمتر از نه پریود در سال ، بیش از 35 روز وقفه بین پریود ها و پریود های غیرعادی سنگین داشته باشید.
• اندروژن بیش از حد: افزایش میزان هورمون مردانه ممکن است منجر به ایجاد علائم فیزیکی مانند حضور موهای زائد صورت و بدن (هیرسوتیسم) و گاهی ایجاد جوش های شدید و طاسی مردانه شود.
• تخمدان های پلی کیستیک: ممکن است تخمدان های شما بزرگ شده و حاوی فولیکول هایی باشند که تخمک ها را احاطه کرده اند. در نتیجه تخمدان ها ممکن است عملکرد منظمی نداشته باشند.

اگر فردی دچار چاقی باشد ، علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک معمولا شدید تر میباشند.

چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟

اگر در مورد دوره های قاعدگی خود نگران هستید ، اگر ناباروری را تجربه میکنید یا علائمی ناشی از اندروژن اضافه مانند پرمویی شدید (هیرسوتیسم )، جوش (آکنه) و طاسی مردانه دارید ، به پزشک خود مراجعه کنید.

علل سندرم تخمدان پلی کیستیک

علت دقیق سندرم تخمدان پلی کیستیک مشخص نیست. عواملی که ممکن است در ایجاد این سندرم نقش ایفا کنند شامل موارد زیر میباشند :

• انسولین اضافه: انسولین هورمونی است که در لوزالمعده تولید می شود و برای سلول ها امکان استفاده از قند یعنی منبع انرژی اولیه بدن را فراهم می کند. اگر سلولهای شما نسبت به عملکرد انسولین مقاوم شوند ، سطح قند خون شما بالا می رود و بدن شما ممکن است انسولین بیشتری تولید کند. انسولین بیش از حد ممکن است تولید اندروژن را افزایش دهد و باعث اختلال در تخمک گذاری شود.
• التهاب با درجه پایین: این اصطلاح برای توصیف تولید گلبولهای سفید برای مبارزه با عفونت استفاده می شود. تحقیقات نشان داده اند که زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک نوعی التهاب با درجه پایین دارند که تخمدانهای پلی کیستیک را به تولید اندروژن ها تحریک می کند ، این امر می تواند منجر به مشکلات قلبی و عروقی شود.
• وراثت: تحقیقات نشان میدهند که ژن های خاصی ممکن است با ایجاد سندرم تخمدان پلی کیستیک در ارتباط باشند.
• اندرروژن اضافه: تخمدان ها میزان بالا و غیرطبیعی از اندروژن تولید میکنند و این امر منجر به پرمویی ( هیرسوتیسم ) و ایجاد جوش ( آکنه ) میشود.
   

عوارض

عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک میتوانند شامل موارد زیر باشند :

• ناباروری
• دیابت های بارداری یا فشار خون بالای ناشی از بارداری
• سقط یا تولد زودرس
• استئاتوهپاتیت غیر الکلی - التهاب شدید کبدی ناشی از تجمع چربی در کبد
• سندرم متابولیک - مجموعه ای از بیماری ها شامل فشار خون بالا ، قند خون بالا و  میزان غیر طبیعی کلسترول یا تری گلیسیرید که به طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را افزایش می دهند
• دیابت نوع 2 یا پیش دیابت
• وقفه تنفسی در خواب
• اختلالات افسردگی ، اضطراب و بلع
• خونریزی غیرطبیعی رحم
• سرطان پوشش داخلی رحم ( سرطان اندومتر ) 

چاقی با سندرم تخمدان پلی کیستیک مرتبط میباشد و میتواند عوارض این بیماری را تشدید کند.

تشخیص

هیچ آزمایشی برای تشخیص قطعی سندرم تخمدان پلی کیستیک وجود ندارد. احتمالاً پزشک شما با بحث در مورد سابقه پزشکی شما ، از جمله دوره های قاعدگی و تغییرات وزن شروع می کند. معاینه فیزیکی شامل بررسی علائم رشد بیش از حد مو ، مقاومت به انسولین و ایجاد جوش خواهد بود.

سپس پزشک شما ممکن است موارد زیر را پیشنهاد دهد :

• معاینه لگن: پزشک از نظر بصری و فیزیکی ارگانهای تولید مثل شما را برای وجود  توده ها ، رشدها  و ناهنجاری های دیگر معاینه می کند.
• آزمایشهای خون: خون شما ممکن است برای اندازه گیری میزان هورمون تجزیه و تحلیل شود. این آزمایش ها میتوانند علل احتمالی اختلالات قاعدگی یا اندروژن اضافه که شبیه به علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک میباشند را مشخص کنند. شما ممکن است آزمایش های خون بیشتری برای اندازه گیری میزان تحمل گلوکز ، کلسترول ناشتا و تری گلیسیرید انجام دهید.
• سونوگرافی: پزشک شما ظاهر تخمدان ها و ضخامت پوشش داخلی رحم شما را بررسی می کند. یک وسیله  عصا مانند (مبدل) در واژن شما (سونوگرافی ترانس واژینال) قرار می گیرد. مبدل امواج صوتی را  که در صفحه رایانه به تصاویر ترجمه می شوند ، منتشر میکند.

اگر سندرم تخمدان پلی کیستیک برای شما تشخیص داده شود ، پزشک شما ممکن است آزمایش های بیشتری برای کنترل عوارض به شما پیشنهاد دهد. این آزمایش ها میتوانند شامل موارد زیر باشند :

• بررسی های دوره ای فشار خون ، تحمل گلوکز و کلسترول و تری گلیسیرید
• غربالگری افسردگی و اضطراب
• غربالگری برای وقفه تنفسی انسدادی در خواب 

درمان

درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک بر مدیریت نگرانی های فردی شما ، مانند ناباروری ، هیرسوتیسم ، آکنه یا چاقی تمرکز دارد. درمان های ویژه ممکن است شامل تغییرات در شیوه زندگی یا استفاده از داروها باشند.

تغییرات در شیوه زندگی                                                                                                                     

پزشک شما ممکن است کاهش وزن از طریق رژیم غذایی کم کالری همراه با فعالیت های ورزشی متوسط را به شما توصیه کند. حتی کاهش متوسط وزن - به عنوان مثال از دست دادن 5 درصد از وزن بدن - ممکن است وضعیت شما را بهبود بخشد. کاهش وزن ممکن است اثربخشی داروهایی را که پزشک برای بیماری شما توصیه می کند افزایش داده و به ناباروری کمک میکند.

داروها

برای تنظیم دوره های قاعدگی خود ، پزشکتان ممکن است مصرف داروهای زیر را پیشنهاد دهد :

• قرص های ضدبارداری ترکیبی: قرص هایی که حاوی استروژن و پروژستین میباشند و باعث کاهش تولید اندروژن و  تنظیم استروژن میشوند. تنظیم هورمون ها می تواند خطر ابتلا به سرطان اندومتر را کاهش داده و خونریزی غیر طبیعی ، رشد بیش از حد مو و جوش را اصلاح کند. به جای قرص ، ممکن است از بانداژ پوستی یا حلقه واژنی استفاده کنید که حاوی ترکیباتی از استروژن و پروژستین میباشند.
• پروژستین درمانی: مصرف پروژستین به مدت 10 تا 14 روز هر یک یا دو ماه می تواند پریود های شما را تنظیم کرده و از سرطان اندومتر جلوگیری کند. پروژستین درمانی سطوح اندروژن را بهبود نمی بخشد و از بارداری جلوگیری نمی کند. اگر شما بخواهید از بارداری نیز جلوگیری کنید ، قرص های کوچک دارای تنها پروژستین یا دستگاه داخل رحمی حاوی پروژستین انتخاب بهتری است.

پزشک شما ممکن است برای کمک به تخمک گذاری پیشنهاد هایی دهد :

• کلومیفن (کلومید): این داروی ضد استروژن خوراکی در اولین بخش از چرخه قاعدگی شما مصرف می شود.
• لتروزول( فمار ا): این روش درمانی سرطان پستان می تواند برای تحریک تخمدان ها موثر باشد.
• متفورمین (گلوکوفاژ ، فرتامت و سایر نام ها ): این داروی خوراکی دیابت نوع 2 ، مقاومت به انسولین را بهبود می بخشد و میزان انسولین را پایین می آورد. اگر با استفاده از کلومیفن باردار نشده اید ، پزشک ممکن است متفورمین را اضافه کند. اگر مبتلا به پیش دیابت هستید ، متفورمین همچنین می تواند پیشرفت بیماری به دیابت نوع 2 را کند کرده  و به کاهش وزن شما کمک کند.
• گنادوتروپین ها: این داروهای هورمونی به صورت تزریقی میباشند.

پزشک شما ممکن است برای کاهش رشد موهای زائد پیشنهاد هایی داشته باشد :

• قرص های ضد بارداری: این قرص ها تولید اندروژن را که می تواند باعث رشد بیش از حد مو شود ، کاهش میدهند.
• اسپیرونولاکتون (آلداکتون): این دارو مانع از تاثیرات اندروژن روی پوست میشود. اسپیرونولاکتون میتواند باعث نقایص تولد شود، بنابراین پیشگیری از بارداری هنگام مصرف این دارو ضروری است. این دارو در زمان بارداری یا زمانی که قصد بارداری دارید توصیه نمی شود.
• افلورنیتین ( وانیکا ): این کرم می تواند رشد موهای صورت را در خانم ها کند کند.
   
• الکترولیز: یک سوزن کوچک در هر فولیکول مو وارد می شود. سوزن یک پالس جریان الکتریکی ساطع می کند تا فولیکول آسیب دیده و درنهایت از بین برود. ممکن است به چند بار درمان نیاز داشته باشید.
  درمان های خانگی و روش زندگی

برای کمک به کاهش اثرات این سندرم موارد زیر را امتحان کنید :

حفظ وزن مناسب: کاهش وزن می تواند انسولین و اندروژن را کاهش داده و ممکن است باعث تخمک گذاری شود. از پزشک خود در مورد برنامه کنترل وزن سؤال کنید و برای کمک به رسیدن به اهداف مربوط به کاهش وزن ، به طور منظم با یک متخصص تغذیه ملاقات کنید.
مصرف کربوهیدرات ها را محدود کنید. رژیم های کم چرب و پر کربوهیدرات ممکن است میزان انسولین را افزایش دهند. در صورت داشتن این سندرم از پزشک خود در مورد رژیم غذایی کم کربوهیدرات سوال کنید. کربوهیدراتهای پیچیده را انتخاب کنید تا میزان قند خون شما را کندتر افزایش دهند.
فعال باشید: ورزش به کاهش سطح قند خون کمک می کند. اگر دارای این سندرم میباشید ، افزایش فعالیت روزانه و شرکت در یک برنامه ورزشی منظم ممکن است مقاومت به انسولین را درمان یا از آن جلوگیری کند ، به شما در حفظ وزن خود کمک کرده و از ابتلا به دیابت جلوگیری کند.

علایم سندروم تخمدان پلی کیستیک PCOS شامل:

1. پریودهای نامنظم یا عدم پریود
2. آکنه
3. چاقی و افزایش رشد مو
4. افزایش وزن
5. آکنه
6. پوست چرب
7. شوره
8. ناباروری
9. بد رنگ شدن پوست
10. سطح بالای کلسترول
11. افزایش فشار خون
    
    هر کدام از علایم و نشانه های بالا ممکن است در PCOS وجود نداشته باشند، به استثناء پریود نامنظم یا عدم پریود. تمام زنان مبتلا به PCOS پریودهای قاعدگی نامنظم یا عدم قاعدگی را دارند. زنانیکه PCOS دارند به صورت منظم تخمک گذاری نمی کنند، این است که آنان هر ماه یک تخمک آزاد نم کنند. این به دلیل آن است که آنان پریودهای منظم ندارند.

بارداری با سندروم تخمدان پلی کیستیک

در بیشتر موارد، کیست تخمدان باعث ناباروری نمی شود. همچنین تحقیقات جدید نشان می‌دهد که مواجهه زیاد با هورمون‌های مردانه (آندروژن‌ها) در طول دوره جنینی می‌تواند ژن‌های نرمال را به طور همیشگی از عمل طبیعی خود باز دارد. (فرآیندی که به نام بیان ژن نامیده می‌شود). به این ترتیب ممکن است الگوی مردانه گسترش چربی‌ها در شکم که ریسک مقاومت به انسولین و درجات پایین التهاب را افزایش می‌دهد، رخ دهد.