سلول چیست؟
سلول چیست؟
سلولها واحد ساختمانی پایهی تمام موجودات زنده محسوب میشوند. بدن انسان متشکل از تریلیونها سلول است. سلول ها ساختار بدن را شکل می دهند، مواد مغذی را از غذاها جذب کرده، آنها را به انرژی تبدیل میکنند و عملکردهای اختصاصی انجام میدهند. سلولها همچنین حاوی مواد وراثتی بدن هستند و میتواند از روی خودشان نسخه برداری کنند.
سلولها بخشهای زیادی دارند که هر کدام عملکرد مختلفی دارد. بعضی از این بخشها که آن را اندامک میخوانیم ساختارهای تخصص یافته ای هستند که کارهای خاصی را در سلول اجرا میکنند. سلولهای انسان حاوی بخشهای مهمی هستند که در اینجا فهرست شده است:
سیتوپلاسم
سیتوپلاسم درون سلولهاست و از مایعی ژله مانند تشکیل شده است (که آن را سیتوزول مینامیم) و همراه با سایر ساختارها هسته را احاطه میکند.
اسکلت سلولی
اسکلت سلولی شبکه ای است از رشتههای بلند که چارچوب ساختاری سلول را تشکیل میدهد. اسکلت سلولی دارای چندین عملکرد حیاتی از جمله تعیین شکل سلول و شرکت در تقسیم سلولی است و به سلولها اجازه جنبش میدهد. همچنین مسیری را فراهم میکند تا حرکت اندامکها و سایر مواد درون سلول را هدایت کند.
شبکه اندوپلاسمی (ER)
این اندامک به فراوری مولکولهای ساخته شده توسط سلول کمک میکند. همچنین شبکه اندوپلاسمی این مولکولها را به مقاصد اختصاصی خودشان چه درون و چه به بیرون سلول منتقل میکند.
دستگاه گلژی
دستگاه گلژی سیستم بسته بندی سلول و هدایت پروتئین هایی است که باید از سلول ترشح شده و به خارج سیتوپلاسم ارسال شوند.
لیزوزوم و پراکسی زوم ها
این اندامک ها مرکز بازیافت سلول است. گلژی باکتریهای خارجی را که به سلول حمله کرده اند هضم میکند، سلول را از شر مواد سمی خلاص کرده و اجزای سلولی فرسوده را بازیافت میکند
میتوکندری
میتوکندریها اندامکهای پیچیده ای هستند که انرژی غذا را به شکلی قابل استفاده توسط سلول تبدیل میکنند. جدا از DNA ای که در هسته وجود دارد، آنها مواد ژنتیکی خاص خودشان را دارند و میتوانند از خودشان نسخه برداری کنند.
هسته
هسته به عنوان مرکز فرماندهی سلول بکار گرفته میشود، دستوراتی را برای رشد، بلوغ، تقسیم یا مرگ سلول ارسال میکند. همچنین هسته DNA (داکسی نوکلئیک اسید) یا همان مواد وراثتی سلول را در خود جای میدهد. هسته با غشایی احاطه شده است که آن را پوشش هسته میخوانیم. این غشا از DNA حفاظت کرده و هسته را از بقیه سلول جدا میکند.
غشای پلاسمایی
غشای پلاسمایی پوشش خارجی سلول است. این غشا سلول را از محیطش جدا کرده و اجازه میدهد تا مواد به سلول وارد یا از آن خارج شوند.
ریبوزومها
ریبوزومها اندامکهایی هستند که دستورات ژنتیکی سلول برای ساخت پروتئینها را پردازش میکند. این اندامکها میتوانند آزادانه در سیتوپلاسم غوطه ور شده یا به شبکه اندوپلاسمی متصل باشند (به مطالب بالاتر نگاه کنید).