آیا احتمال داشتن فرزند دوقلو توسط ژنتیک تعیین میشود؟
احتمال بارداری دوقلو یک صفت پیچیده است. این صفت احتمالا توسط چندین فاکتور ژنتیکی و محیطی، بسته به نوع دوقلوها متاثر میشود. دوقلوها به دو صورت مونوزایگوت (یک تخمک لقاح یافته) و دی زایگوت (دو تخمک لقاح یافته) دسته بندی میشوند.
دوقلوهای مونوزایگوت که آنها را دوقلوهای همسان نیز میخوانیم، زمانی ایجاد میشوند که یک سلول تخمک منفرد توسط یک سلول اسپرم لقاح مییابد. تخمک لقاح یافته (زایگوت) حاصله در مراحل بسیار ابتدایی تکوین به دو قسمت تقسیم شده که منجر به تشکیل دو جنین مجزا میشود. دوقلوهای مونوزایگوت در سراسر جهان 3 تا 4 بار به ازای هر 1000 تولد رخ می دهند. تحقیقات نشان میدهد که بیشتر مواردِ دوقلوهای مونوزایگوت توسط فاکتورهای ژنتیکی ایجاد نشده است. اما خانوادههای معدودی با تعداد بیش از انتظارِ دوقلوزایی مونوزایگوت گزارش شده اند، که نشان میدهد ژنتیک نیز میتواند نقش داشته باشد. احتمال دارد ژنهایی که در چسباندن سلولها به یکدیگر (اتصالات سلول) دست دارند، در دوقلوزایی مونوزایگوت نیز نقش داشته باشند، هرچند این فرضیه تایید نشده است. بیشتر اوقات علت بروز دوقلوهای مونوزایگوت ناشناخته است.
دوقلوهای دی زایگوتی که آنها را دوقلوهای ناهمسان نیز میخوانیم زمانی ایجاد میشوند که دو سلول تخمک هر کدام توسط یک اسپرم مختلف در یک چرخه قاعدگی لقاح یابد. شیوع دوقلوهای دی زایگوت دوبرابر دوقلوهای مونوزایگوت است، و احتمال بیشتری دارد که در خانوادهها به ارث برسند. در مقایسه با جمعیت عموم، زنانی که مادر یا خواهرشان دوقلوهای دی زایگوت دارند دو برابر شانس بیشتری برای داشتن دوقلوهای دی زایگوتی دارند.
تصور میشد که دوقلوهای دی زایگوتی نتیجهی هایپراوولاسیون، یعنی رها سازی بیش از یک تخمک در یک چرخه قاعدگی است. برای توضیح چگونگی به ارث رسیدن دوقلوهای دی زایگوتی در خانواده، محققان به دنبال فاکتورهای ژنتیکی بودندکه شانس هایپراوولاسیون را افزایش دهد. اما مطالعاتی که مشارکت این ژنهای خاص را مورد بررسی قرار دادند نتایج ترکیبی و متناقضی ارائه کردند. چند ژن خاص در انسان شناسایی شده است که با هایپراوولاسیون یا افزایش احتمال دوقلوزایی دی زایگوتی ارتباط دارد.
فاکتورهای شناخته شده دیگری که بر شانس داشتن دوقلوهای دی زایگوتی اثر میگذارد عبارتند از سن مادر، پیش زمینه قومیتی، رژیم غذایی، ترکیب بدنی و تعداد سایر فرزندان. فناوریهای کمک کنندهی تولید مثلی از جمله لقاح مصنوعی (IVF) نیز با افزایش فراوانی دوقلوزایی دی زایگوتی ارتباط دارد.
احتمال بارداری دوقلو یک صفت پیچیده است. این صفت احتمالا توسط چندین فاکتور ژنتیکی و محیطی، بسته به نوع دوقلوها متاثر میشود. دوقلوها به دو صورت مونوزایگوت (یک تخمک لقاح یافته) و دی زایگوت (دو تخمک لقاح یافته) دسته بندی میشوند.
دوقلوهای مونوزایگوت که آنها را دوقلوهای همسان نیز میخوانیم، زمانی ایجاد میشوند که یک سلول تخمک منفرد توسط یک سلول اسپرم لقاح مییابد. تخمک لقاح یافته (زایگوت) حاصله در مراحل بسیار ابتدایی تکوین به دو قسمت تقسیم شده که منجر به تشکیل دو جنین مجزا میشود. دوقلوهای مونوزایگوت در سراسر جهان 3 تا 4 بار به ازای هر 1000 تولد رخ می دهند. تحقیقات نشان میدهد که بیشتر مواردِ دوقلوهای مونوزایگوت توسط فاکتورهای ژنتیکی ایجاد نشده است. اما خانوادههای معدودی با تعداد بیش از انتظارِ دوقلوزایی مونوزایگوت گزارش شده اند، که نشان میدهد ژنتیک نیز میتواند نقش داشته باشد. احتمال دارد ژنهایی که در چسباندن سلولها به یکدیگر (اتصالات سلول) دست دارند، در دوقلوزایی مونوزایگوت نیز نقش داشته باشند، هرچند این فرضیه تایید نشده است. بیشتر اوقات علت بروز دوقلوهای مونوزایگوت ناشناخته است.
دوقلوهای دی زایگوتی که آنها را دوقلوهای ناهمسان نیز میخوانیم زمانی ایجاد میشوند که دو سلول تخمک هر کدام توسط یک اسپرم مختلف در یک چرخه قاعدگی لقاح یابد. شیوع دوقلوهای دی زایگوت دوبرابر دوقلوهای مونوزایگوت است، و احتمال بیشتری دارد که در خانوادهها به ارث برسند. در مقایسه با جمعیت عموم، زنانی که مادر یا خواهرشان دوقلوهای دی زایگوت دارند دو برابر شانس بیشتری برای داشتن دوقلوهای دی زایگوتی دارند.
تصور میشد که دوقلوهای دی زایگوتی نتیجهی هایپراوولاسیون، یعنی رها سازی بیش از یک تخمک در یک چرخه قاعدگی است. برای توضیح چگونگی به ارث رسیدن دوقلوهای دی زایگوتی در خانواده، محققان به دنبال فاکتورهای ژنتیکی بودندکه شانس هایپراوولاسیون را افزایش دهد. اما مطالعاتی که مشارکت این ژنهای خاص را مورد بررسی قرار دادند نتایج ترکیبی و متناقضی ارائه کردند. چند ژن خاص در انسان شناسایی شده است که با هایپراوولاسیون یا افزایش احتمال دوقلوزایی دی زایگوتی ارتباط دارد.
فاکتورهای شناخته شده دیگری که بر شانس داشتن دوقلوهای دی زایگوتی اثر میگذارد عبارتند از سن مادر، پیش زمینه قومیتی، رژیم غذایی، ترکیب بدنی و تعداد سایر فرزندان. فناوریهای کمک کنندهی تولید مثلی از جمله لقاح مصنوعی (IVF) نیز با افزایش فراوانی دوقلوزایی دی زایگوتی ارتباط دارد.