نقص پروپیوملانوکورتین

بیماری نقص پروپیوملانوکورتین

توصیف بیماری

نقص پروپیوملانوکورتین (POMC) باعث چاقی شدید می شود که در سنین پایین شروع می شود. در افراد مبتلا به این بیماری علاوه بر چاقی میزان هورمونی که به عنوان هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) شناخته می شود کم است و معمولا دارای موهای قرمز و پوستی رنگ پریده هستند.
نوزادان مبتلا معمولاً در بدو تولد وزن طبیعی دارند اما دائماً گرسنه هستند و این منجر به تغذیه بیش از حد آنها (هایپرفاژی) می شود. وزن نوزادان دائما افزایش می یابد و در سن یک سالگی به شدت چاق می شوند. افراد مبتلا گرسنگی بیش از حد را تجربه می کنند و در ادامه زندگی نیز چاق می مانند. مشخص نیست که آیا این افراد مستعد ابتلا به بیماری های مرتبط با افزایش وزن مانند بیماری های قلبی عروقی یا دیابت نوع 2 هستند یا خیر.
سطح پایین ACTH منجر به بیماری به نام نارسایی آدرنال می شود که زمانی اتفاق می افتد که جفت غده کوچک در بالای کلیه ها (غدد آدرنال) هورمون کافی تولید نمی کنند. نارسایی آدرنال غالباً منجر به دوره هایی از افت شدید قند خون (هیپوگلیسمی) در افراد مبتلا به نقص POMC می شود که می تواند باعث تشنج ، بالا رفتن سطح یک ماده سمی به نام بیلی روبین در خون (هایپربیلیروبینمی) و کاهش توانایی در تولید و ترشح مایع گوارشی به نام صفرا (کلستاز) می شود. بدون درمان به موقع ، نارسایی آدرنال می تواند کشنده باشد.پوست رنگ پریده که در معرض آفتاب به راحتی می سوزد و موهای قرمز در نقص POMC شایع هستند ، اگرچه تمام افراد با این بیماری این ویژگی ها را ندارند.

فراوانی

نقص POMC یک بیماری نادر است ؛ تقریباً 50 مورد در مقالات پزشکی گزارش شده است.

علل بیماری

نقص POMC در اثر جهش های ژن POMC ایجاد می شود ، این ژن دستورالعمل های لازم برای ساخت پروتئین پروپیوملانوکورتین را فراهم میکند. این پروتئین به قطعات کوچکتر به نام پپتیدها که عملکردهای متفاوتی در بدن دارند تجزیه می شود. یکی از این پپتیدها ،ACTH ، باعث آزادسازی هورمون دیگری به نام کورتیزول از غدد فوق کلیوی می شود. کورتیزول در حفظ میزان قند خون نقش دارد. یکی دیگر از پپتیدها ، هورمون تحریک کننده آلفا-ملانوسیت (α-MSH) ، در تولید رنگدانه ای که به پوست و مو رنگ می بخشد ، نقش دارد. پپتید α-MSH و پپتید دیگری به نام هورمون تحریک کننده بتا-ملانوسیت (β-MSH) در مغز عمل می کنند تا به حفظ تعادل بین انرژی گرفته شده از غذا توسط بدن و انرژی مصرف شده توسط بدن کمک کنند. تعادل درست برای کنترل تغذیه و وزن مهم است.
جهش های ژن POMC که باعث نقص POMC می شوند منجر به تولید یک نسخه غیر طبیعی کوتاه از پروتئین POMC شده یا اصلاً پروتئینی تولید نمی کنند. در نتیجه ، کمبود پپتیدهای ساخته شده از POMC ، از جمله ACTH ، α-MSH و β-MSH وجود دارد. بدون ACTH ، کاهش تولید کورتیزول وجود دارد و منجر به نارسایی آدرنال می شود. کاهش α-MSH در پوست باعث کاهش تولید رنگدانه می شود و در نتیجه موهای قرمز و پوست رنگ پریده اغلب در افرادی که به نقص POMC مبتلا هستند مشاهده می شود. از دست دادن α-MSH و β-MSH در مغز باعث عدم تنظیم تعادل انرژی بدن می شود و این امر منجر به پرخوری و چاقی مفرط می شود. نقص POMC یک علت نادر چاقی میباشد ؛ جهش های ژن POMC اغلب با اشکال شایع و پیچیده چاقی مرتبط نیستند. محققان در حال مطالعه عوامل دیگری هستند که احتمالاً در این اشکال دخیل می باشند.

الگوی توارث

نقص POMC با الگوی توارث اتوزومی مغلوب به ارث می رسد ، به این معنی که هر دو نسخه ژن در هر سلول دارای جهش می باشند. والدین فرد مبتلا به این بیماری ، هر کدام یک نسخه از ژن جهش یافته را حمل می کنند. آنها معمولا دچار نقص POMC نمی شوند ، اما ممکن است در معرض خطر بیشتری برای چاقی باشند.

OMIM:#609734