آتاکسی مغزی ، ناشنوایی و حمله خواب اتوزومی غالب

آتاکسی مغزی ، ناشنوایی و حمله خواب اتوزومی غالب

Autosomal dominant cerebellar ataxia, deafness, and narcolepsy

OMIM: #604121

توصیف بیماری آتاکسی مغزی ، ناشنوایی و حمله خواب اتوزومی غالب

آتاکسی مغزی ، ناشنوایی و حمله خواب اتوزومی غالب (ADCADN) یک اختلال سیستم عصبی به همراه علائمی است که معمولا در اواسط بزرگسالی شروع شده و به تدریج تشدید میشوند. افراد مبتلا به ADCADN دچار اختلال در انجام حرکات هماهنگ ( آتاکسی ) و ناشنوایی ملایم تا متوسط در اثر آنومالی های گوش داخلی ( ناشنوایی حسی-عصبی ) میباشند. بیشتر افراد خواب آلودگی روزانه بیش از حد ( نارکولپسی ) دارند. نارکولپسی معمولا به همراه هیپنوتیزم کاتاپلکسی[1] ( از دست دادن ناگهانی و مختصر تون ماهیچه ای در پاسخ به احساسات شدید ( مثل هیجان ، غافلگیری یا عصبانیت ) میباشد. این دوره های ضعف عضلانی میتوانند منجر به سقوط یا افتادن فرد بیمار شوند که گاهی باعث جراحت میشود. این علائم ویژه ADCADN معمولا در دهه سوم زندگی فرد شروع میشوند.

در نهایت افراد مبتلا به ADCADN کاهش عملکرد ذهنی ( زوال عقل ) را نیز تجربه میکنند. اختلالات شناختی اغلب با نقص در عملکرد اجرایی فرد ، که همان توانایی برنامه ریزی و اجرا فرآیندها و کسب مهارت های  حل مسئله میباشد ، شروع میشوند. دیگر ویژگی هایی که ممکن است با پیشرفت بیماری ظاهر شوند شامل تحلیل اعصاب حامل اطلاعات از چشم ها به مغز ( آتروفی چشمی ) ؛ تاری عدسی های چشم ( آب مروارید ) ؛ بی حسی ؛ خواب رفتگی ( مور مور شدن ) یا درد در بازوها و پاها ( نوروپاتی حسی ) ؛ تورم ( ادم لنفاوی) اندام ها ؛ ناتوانی در کنترل روده یا جریان ادرار (بی اختیاری ) ؛ افسردگی ؛ گریه یا خنده غیرقابل کنترل (علائم  ناخویشتن داری عاطفی[2] ) ؛ یا دیدگاه تحریف شده از واقعیت ( روان پریشی[3] ) ، میباشند. افراد مبتلا معمولا تا دهه چهارم یا پنجم زندگی خود عمر میکنند.

فراوانی آتاکسی مغزی ، ناشنوایی و حمله خواب اتوزومی غالب

شیوع ADCADN نامشخص است. حداقل 24 فرد مبتلا در مقالات پزشکی توصیف شده اند.

علل بیماری آتاکسی مغزی ، ناشنوایی و حمله خواب اتوزومی غالب

ADCADN از طریق جهش های ژن DNMT1 ایجاد میشود. این ژن دستورالعمل هایی برای ساخت آنزیمی به نام DNA متیل ترانسفراز 1 فراهم میکند. این آنزیم در متیلاسیون DNA مشارکت میکند. متیلاسیون DNA ، اضاغه کردن گروه متیل شامل یک اتم کربن و سه اتم هیدروژن به مولکول های DNA میباشد. این آنزیم خصوصا به اضافه کردن گروه های متیل به واحدهای ساختاری DNA ( نوکلئوتیدها ) به نام سیتوزین ها کمک میکند. DNA متیل ترانسفراز 1 در سیستم عصبی بزرگسالان فعال است. اگرچه ، نقش ویژه آن در سیستم عصبی به خوبی مشخص نشده است ، این آنزیم ممکن است به تنظیم بلوغ و تمایز سلول عصبی ( نورون ) ، توانایی نورون ها برای حرکت ( مهاجرت ) و ارتباط با یکدیگر در مواقع نیاز و بقای نورونی کمک کند. جهش های ژن DNMT1 که باعث ADCADN میشوند ، یک بخش از آنزیم DNA متیل ترانسفراز که به هدف گیری فرآیند متیلاسیون برای نشانه گذاری قطعات صحیح DNA کمک میکند را تحت تاثیر قرار میدهند. در نتیجه این جهش ها ، متیلاسیون غیرعادی میباشد ، این امر بیان ژن های زیادی را تحت تاثیر قرار میدهد. حفظ نورون هایی که سیستم عصبی را میسازند مختل میشود و این امر منجر به ایجاد علائم ADCADN میشود.

الگوی توارث آتاکسی مغزی ، ناشنوایی و حمله خواب اتوزومی غالب

این بیماری با الگوی اتوزومال غالب به ارث میرسد ، به این معنی که یک کپی تغییریافته از ژن در هر سلول برای ایجاد بیماری کافی است. در بیشتر موارد فرد بیمار جهش را از والد بیمار خود به ارث میبرد. دیگر موارد از جهش های جدید در ژن نشات گرفته و در افراد بدون تاریخچه خانوادگی از بیماری ظاهر میشوند.

[1] cataplexy
[2] pseudobulbar signs
[3] psychosis