نقص کارنیتین پالمیتوئیل ترانسفراز װ (CPTll)

نقص کارنیتین پالمیتوئیل ترانسفراز  װ (CPTll)

Carnitine palmitoyltransferase II deficiency

OMIM: #255110, #600649, #608836

توصیف بیماری

نقص کارنیتین پالمیتوئیل ترانسفراز  װ (CPTll)  ، بیماری است که مانع از مصرف چربی های خاصی توسط بدن برای کسب انرژی میشود ، بویژه حین دوره هایی که تغذیه وجود نداشته باشد ( روزه ). سه نوع نقص CPT ll وجود دارد : نوع نوزادی مهلک ، نوع نوزادی شدید هپاتوکاردیوماسکولار و نوع میوپاتیک. نوع نوزادی مهلک این بیماری به زودی بعد از تولد ظاهر میشود. نوزادان مبتلا به این نوع اختلال دچار نارسایی تنفسی ، تشنج ، نارسایی کبد ، ضعف عضله قلب ( کاردیومیوپاتی ) و نامنظمی ضربان قلب ( آریتمی ) میشوند. افراد مبتلا بعلاوه دارای قند خون پایین ( هیپوگلیسمی ) و کاهش میزان کتون ها که حین تجزیه چربی ها و برای کسب انرژی تولید میشوند ، میباشند. این علائم همراه با هم هیپوگلیسمی هیپوکتوتیک نام دارند. در بسیاری موارد ، مغز و کلیه ها نیز از نظر ساختاری غیرطبیعی میباشند. نوزادان مبتلا به نوع نوزادی مهلک این بیماری معمولا چند روز تا چند ماه زنده میمانند.

نوع نوزادی شدید هپاتوکاردیوماسکولار این بیماری ، کبد ، قلب و عضلات را تحت تاثیر قرار میدهد. علائم معمولا در سال اول زندگی ظاهر میشوند. این نوع شامل دوره های عود کننده هیپوگلیسمی هیپوکتوتیک ، تشنج ،  بزرگی کبد ( هپاتومگالی ) ، کاردیومیوپاتی و آریتمی میباشد. مشکلات مرتبط با این نوع از بیماری میتوانند از طریق دوره های روزه یا بواسطه بیماری هایی مثل عفونت های ویروسی ایجاد شوند. افراد مبتلا به این نوع از بیماری در خطر نارسایی کبد ، آسیب سیستم عصبی ، کما و مرگ ناگهانی میباشند.

نوع میوپاتیک خیف ترین نوع این بیماری است. این فرم از طریق دوره های مکرر درد عضلانی ( میالژی ) و ضعف شناسایی شده و با تجزیه بافت عضلانی ( رابدومیولیز ) همراه است. تخریب بافت عضلانی باعث ترشح پروتئینی به نام میوگلوبین میشود که توسط کلیه ها پردازش شده و به ادرار ترشح میشود ( میوگلوبینوری ). میوگلوبین باعث میشود که ادرار قرمز یا قهوه ای شود. این پروتئین میتواند به کلیه ها نیز آسیب رسانده و در برخی مواقع منجر به نارسایی کلیوی تهدید کننده زندگی شود. دوره های میالژی و رابدومیولیز ممکن است از طریق ورزش ، استرس ، قرار گرفتن در معرض دماهای شدید ، عفونت ها یا روزه شروع شوند. اولین دوره معمولا در کودکی یا نوجوانی رخ میدهد. بیشتر افراد مبتلا به نوع میوپاتیک این بیماری بین دوره ها هیچ علامتی از بیماری ندارند.

فراوانی

نقص کارنیتین پالمیتوئیل ترانسفراز  װ (CPTll)  یک بیماری نادر است. نوع نوزادی مهلک در حداقل 18 خانواده شرح داده شده است ، درحالیکه نوع نوزادی شدید هپاتوکاردیوماسکولار در حداقل 30 خانواده شناسایی شده است. نوع میوپاتیک به میزان فراوانتری ظاهر میشود و بیش از 300 مورد گزارش شده است.

علل بیماری

جهش های ژن CPT2 باعث ایجاد نقص CPT ll میشوند. این ژن دستورالعمل هایی برای ساخت آنزیمی به نام کارنیتین پالمیتوئیل ترانسفراز 2 فراهم میکند. این آنزیم برای اکسیداسیون اسید های چرب که فرآیند چند مرحله ای تجزیه اسیدهای چرب و تبدیل انرژی میباشد ، ضروری است. اکسیداسیون اسیدهای چرب درون میتوکندری ها که مراکز تولید انرژی در سلول ها میباشند ، انجام میشود. گروهی از چربی ها به نام اسیدهای چرب بلند زنجیر برای ورود به میتوکندری باید به ماده ای به نام کارنیتین متصل شوند. زمانیکه این اسیدهای چرب وارد میتوکندری ها میشوند ، کارنیتین پالمیتوئیل ترانسفراز 2 ، کارنیتین را جدا کرده و اسیدهای چرب را برای اکسیداسیون آماده میکند. اسیدهای چرب منبع عمده انرژی برای قلب و عضلات میباشند. حین دوره های روزه ، اسیدهای چرب منبع انرژی مهمی برای کبد و بافت های دیگر نیز میباشند.

جهش های ژن CPT2 فعالیت کارنیتین پالمیتوئیل ترانسفراز 2 را کاهش میدهند. بدون وجود میزان کافی از این آنزیم ، کارنیتین از اسیدهای چرب بلند زنجیر جدا نمیشود. در نتیجه ، این اسیدهای چرب نمیتوانند برای تولید انرژی تجزیه شوند. کاهش تولید انرژی میتواند منجر به ایجاد برخی از ویژگیهای نقص CPT ll مثل هیپوگلیسمی هیپوکتوتیک ، میالژی و ضعف شود. اسیدهای چرب و آسیل کارنیتین های بلند زنجیر ( اسیدهای چربی که هنوز به کارنیتین متصل هستند ) نیز ممکن است در سلول ها تجمع یافته و باعث آسیب به کبد ، قلب و عضلات شوند. این تجمع غیرطبیعی باعث ایجاد دیگر علائم این بیماری میشود.

الگوی توارث

این بیماری با الگوی توارث اتوزومی مغلوب به ارث میرسد ، به این معنی که هر دو کپی ژن در هر سلول دارای جهش میباشند. والدین افراد مبتلا به این بیماری اتوزوم مغلوب هر کدام یک کپی از ژن جهش یافته را حمل میکنند اما معمولا علائم این بیماری را نشان نمیدهند.