نقص ACAD9

مشخصات نقص ACAD9

نقص ACAD9

ACAD9 deficiency

OMIM: #611126

توصیف بیماری

نقص ACAD9 بیماری است که از نظر شدت بروز علائم متنوع است و میتواند باعث ضعف عضلانی ( میوپاتی ) ، اختلالات قلبی و ناتوانی ذهنی شود. تقریبا در بدن تمام افراد مبتلا به این بیماری ماده شیمیایی به نام اسیدلاکتیک تجمع میابد ( اسیدوز لاکتیک ). علائم دیگری که دیگر سیستم های بدن را تحت تاثیر قرار میدهند در موارد نادری رخ میدهند. افراد مبتلا به نوع ملایم بیماری نقص ACAD9 معمولا استفراغ و خستگی مفرط را در پاسخ به فعالیت فیزیکی تجربه میکنند (  عدم تحمل ورزش[1] ). افراد مبتلا به نوع متوسط نقص ACAD9 دارای تون ماهیچه ای ضعیف ( هیپوتونی ) و ضعف در عضلات مورد استفاده برای حرکت ( عضلات اسکلتی ) میباشند. افراد مبتلا به نوع شدید بیماری دارای عدم عملکرد مغز همراه با میوپاتی میباشند ( انسفالومیوپاتی ) ؛ این افراد معمولا دارای عضله قلبی بزرگ و ضعیف نیز هستند ( کاردیومیوپاتی هایپرتروفیک ) که معمولا در نوزادی یا کودکی کشنده است. افراد مبتلا به نقص ACAD9 که بعد از اوایل دوران کودکی زنده میمانند اغلب دچار ناتوانی ذهنی میشوند و ممکن است دچار تشنچ شوند. علائم نادر نقص ACAD9 شامل اختلالات حرکتی و مشکلات عملکرد کبد و کلیه میباشند. در برخی افراد مبتلا به نقص ACAD9 بعد از درمان قدرت عضلانی بهبود میابد و میزان اسید لاکتیک کاهش میابد.

فراوانی

شیوع نقص ACAD9 نامشخص است. حداقل 25 فرد مبتلا به این بیماری در مقالات علمی شرح داده شده اند.

علل بیماری

نقص ACAD9 در اثر جهش های ژن ACAD9 ایجاد میشود. این ژن دستورالعمل هایی برای ساخت آنزیمی که به گردآوری گروهی از  پروتئین ها که به عنوان کمپلکس 1 شناخته میشوند کمک میکند ، فراهم میکند. کمپلکس 1 در میتوکندری ها یافت میشود ، میتوکندری ها اندامک های درون سلولی تولید انرژی میباشند. کمپلکس 1 یکی از چندین کمپلکسی است که یک فرآیند چند مرحله ای به نام  فسفریلاسیون اکسیداتیو را انجام میدهند. از طریق این فرآیند بیشتر انرژی مورد نیاز سلول ها فراهم میشود. آنزیم ACAD9 در اکسیداسیون اسیدهای چرب نیز نقش ایفا میکند ، اکسیداسیون اسیدهای چرب ، فرآیندی چند مرحله ای میباشد که درون میتوکندری ها رخ میدهد تا چربی ها را تجزیه کرده ( متابولیزه کرده ) و آن ها را به انرژی تبدیل کند. آنزیم ACAD9  به متابولیزه کردن گروه خاصی از چربی ها به نام اسیدهای چرب بلندزنجیر کمک میکند.

اسیدهای چرب منبع اصلی انرژی قلب و عضلات هستند. در طی دوره های بدون تغذیه (fasting) ، اسیدهای چرب منبع انرژی مهمی برای کبد و دیگر بافت های بدن نیز میباشند. برخی جهش های ژن ACAD9 گردآوری کمپلکس 1 و همچنین اکسیداسیون اسیدهای چرب بلند زنجیر را مختل میکنند ، در حالیکه دیگر جهش ها تنها گردآوری کمپلکس 1 را تحت تاثیر قرار میدهند. جهش هایی که هر دو عملکرد آنزیم را تحت تاثیر قرار میدهند مرتبط با شدید ترین علائم نقص ACAD9 مثل انسفالومیوپاتی و کاردیومیوپاتی هایپرتروفیک میباشند. گرچه مکانیسم دقیق مبهم است ، احتمال این وجود دارد که سلول هایی که توانایی کمتری برای تولید انرژی دارند بویژه سلول های مغز ، عضلات اسکلتی و دیگر بافت ها و اندام هایی که به مقدار زیادی انرژی نیاز دارند ، بمیرند. به نظر میرسد از دست دادن سلول ها در این بافت ها منجر به ایجاد علائم نقص ACAD9 شود.

الگوی توارث

این بیماری با الگوی توارث اتوزومی مغلوب به ارث میرسد ، به این معنی که هر دو کپی ژن در هر سلول حاوی جهش میباشند. والدین فردی با بیماری اتوزومی مغلوب هر کدام یک کپی از ژن جهش یافته را حمل میکنند ، اما معمولا علائم و نشانه های بیماری را نشان نمیدهند.

[1] exercise intolerance