یماری CLN4 ، بیماری است که ابتدا سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار میدهد و باعث مشکلات حرکتی و عملکرد ذهنی میشود که با گذر زمان تشدید میشوند. علائم بیماری CLN4 معمولا حدود 30 سالگی ظاهر میشوند اما میتوانند در هر زمانی بین نوجوانی تا اواخر بزرگسالی ایجاد شوند. افراد مبتلا به این بیماری اغلب دچار تشنج و حرکت های ناگهانی و غیرارادی عضلانی ( صرع میوکلونیک ) ، کاهش در عملکرد ذهنی ( زوال عقل ) ، اختلال در هماهنگی و تعادل ( آتاکسی ) ، رعشه یا دیگر حرکات غیر ارادی ( تیک های حرکتی ) و اختلالات گفتاری ( دیس آرتری ) میشوند. جهش های ژن DNAJC5 باعث ایجاد بیماری CLN4 میشوند و این ژن را می توان از طریق پانل NGS بیماری های نوروژنتیک آزمایشگاه مندل مورد بررسی قرارداد.
OMIM: #162350
بیماری CLN4 ، بیماری است که ابتدا سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار میدهد و باعث مشکلات حرکتی و عملکرد ذهنی میشود که با گذر زمان تشدید میشوند. علائم بیماری CLN4 معمولا حدود 30 سالگی ظاهر میشوند اما میتوانند در هر زمانی بین نوجوانی تا اواخر بزرگسالی ایجاد شوند. افراد مبتلا به این بیماری اغلب دچار تشنج و حرکت های ناگهانی و غیرارادی عضلانی ( صرع میوکلونیک ) ، کاهش در عملکرد ذهنی ( زوال عقل ) ، اختلال در هماهنگی و تعادل ( آتاکسی ) ، رعشه یا دیگر حرکات غیر ارادی ( تیک های حرکتی ) و اختلالات گفتاری ( دیس آرتری ) میشوند. علائم بیماری CLN4 با گذر زمان تشدید میشوند و افراد مبتلا معمولا در حدود 15 سال بعد از شروع بیماری عمر میکنند. بیماری CLN4 یکی از اعضای یک گروه از اختلالات با عنوان (Neuronal ceroid lipofuscinosis (NCLs که ممکن است مجموعا به عنوان بیماری Batten نیز شناخته شوند ، میباشد. تمام این اختلالات سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار میدهند و معمولا منجر به مشکلات شدیدتر بینایی ، حرکتی و ذهنی میشوند. NCL های مختلف از طریق علت ژنتیکی خود متمایز میشوند. هر کدام از انواع این بیماری با علامت (CLN) به معنی ceroid lipofuscinosis ، neuronal و سپس عددی برای زیرگروه آن نشان داده شده اند.
بیماری CLN4 یک بیماری نادر است اما شیوع آن مشخص نیست. بطور کلی ، تمام انواع NCL ها در حدود 1 فرد در هر 100.000 فرد در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار میدهند.
جهش های ژن DNAJC5 باعث ایجاد بیماری CLN4 میشوند. ژن DNAJC5 دستورالعمل هایی برای ساخت پروتئینی به نام پروتئین رشته ای سیستئین آلفا[1] (CSPα) فراهم میکند. این پروتئین در مغز یافت میشود و در آنجا در انتقال پیام های عصبی ، کمک به ارتباط سلول های عصبی با یکدیگر ، کمک میکند. بویژه ، CSPα از طریق بازسازی پروتئین های تغییرشکل یافته ، در بازیافت این پروتئین های ویژه که در انتقال پیام های عصبی شرکت میکنند دخیل است تا این پروتئین ها بتوانند در انتقال های بیشتری مورد استفاده قرار بگیرند. جهش های ژن DNAJC5 باعث تولید یک پروتئین CSPα تغییریافته میشوند. پروتئین تغییریافته نمیتواند عملکردش را انجام دهد و این امر باعث کاهش بازیافت پروتئین ها و کمبود ( نقص ) پروتئین های عملکردی مورد نیاز برای انتقال پیام میشود. بدون ارتباط طبیعی بین سلول های عصبی ، فرآیندهای نورولوژیکی ناقص میباشند و در ایجاد ویژگیهای بیماری CLN4 مشارکت میکنند. بیماری CLN4 ، مثل دیگر NCL ها ، از طریق تجمع پروتئین ها و مواد دیگر درون لیزوزوم ها شناسایی میشوند. لیزوزوم ها اندامک هایی درون سلول هستند که مواد را هضم و بازیافت میکنند. این تجمعات در سلول های سراسر بدن ظاهر میشوند ؛ گرچه ، به نظر میرسد سلول های عصبی بویژه نسبت به اثرات آن ها حساس تر باشند. این تجمعات میتوانند باعث آسیب سلولی منجر شونده به مرگ سلولی شوند. مرگ پیشرونده سلول های عصبی در مغز و دیگر بافت ها در کاهش عملکرد نورولوژیکی در بیماری CLN4 مشارکت میکند. گرچه ، اینکه چگونه جهش های ژن DNAJC5 در تجمع مواد درون لیزوزوم ها مشارکت میکنند ، مبهم است.
این بیماری با الگوی توارث اتوزومی غالب به ارث میرسد ، به این معنی که یک کپی از ژن تغییریافته در هر سلول برای ایجاد بیماری کافی است. بیشتر موارد این بیماری از جهش های جدید در ژن که طی تشکیل سلول های تولیدمثلی ( تخمک ها یا اسپرم ها ) در والد فرد مبتلا یا در تکوین جنینی اولیه ایجاد میشوند نشات میگیرند. این موارد در افرادی ظاهر میشوند که تاریخچه خانوادگی از بیماری ندارند.
[1]cysteine string protein alpha