بیماری CLN5

بیماری CLN5    

CLN5 disease

OMIM: #256731

توصیف بیماری

بیماری CLN5 اختلالی ارثی است که ابتدا سیستم عصبی را درگیر میکند. علائم و نشانه های این بیماری میتواند درهر زمانی بین کودکی و اوایل بزرگسالی شروع شود ، اما معمولا در حدود ٥ سالگی ظاهر میشود. کودکان مبتلا به بیماری CLN5  اغلب  قبل از اینکه علائم اولیه بیماری را تجربه کنند ، رشد طبیعی دارند. علائم اولیه معمولا مشکلات حرکتی و از دست دادن مهارت های حرکتی که پیش از این کسب کرده بودند (پسرفت رشدی) میباشد. دیگر ویژگی های بیماری شامل تشنج های مکرر ، اشکال در انجام حرکات هماهنگ ( آتاکسی) ، از دست دادن بینایی و کاهش عملکرد ذهنی میباشد. طول عمر افراد مبتلا به بیماری CLN5 متفاوت است  ؛ افراد بیمار معمولا تا نوجوانی یا اواسط بزرگسالی زنده میمانند.

بیماری CLN5 یکی از اعضای یک گروه از اختلالات با عنوان Neuronal ceroid lipofuscinosis ( NCLs)  که ممکن است مجموعا به عنوان بیماری  Batten  نیز شناخته شوند ، میباشد.  تمام این اختلالات سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار میدهند و معمولا منجر به مشکلات شدیدتر بینایی ، حرکتی و ذهنی میشوند. NCL های مختلف از طریق علت ژنتیکی خود متمایز میشوند. هر کدام از انواع این بیماری با علامت (CLN ) به معنی ceroid lipofuscinosis ، neuronal   و سپس عددی برای  زیرگروه آن نشان داده شده اند.

فراوانی

شیوع بیماری CLN5 ناشناخته است ؛ بیش از ٨٥ مورد در مقالات علمی گزارش شده اند. به نظر میرسد بیماری CLN5 در اصل تنها جمعیت  Finnish  را تحت تاثیر قرار میدهد (آن ها اولین افرادی بودند که با این بیماری تشخیص داده شدند ) ، گرچه ، تاکنون تحقیقات نشاندهنده تاثیر بیماری CLN5 در جمعیت های سراسر جهان بوده است. NCL ها که شامل بیماری CLN5 نیز میباشند در مالزی بسیار شایع اند ، در حدود ١ در ١٢٥٠٠ فرد درگیر هستند. مجموعا ، تمام انواع NCL در حدود ١ در ١٠٠٠٠٠ فرد در سراسر جهان را درگیر میکنند.

علل بیماری

بیماری CLN5  به علت جهش های ژن CLN5 ایجاد میشود. این ژن دستورالعمل هایی برای ساخت پروتئینی که عملکردش به خوبی مشخص نشده است ، فراهم میکند. بعد از اینکه پروتئین CLN5 تولید شد ، به اندامک های سلولی به نام لیزوزوم ها ( انواع مختلف مولکول ها را هضم و بازیافت میکند ) انتقال داده میشود. محققان حدس میزنند که پروتئین CLN5ممکن است در فرآیندی که در آن لیزوزوم ها پروتئین های سلولی اضافی یا آسیب دیده را تجزیه یا بازیافت میکنند ، نقش ایفا کند. بیشتر جهش های ژن CLN5 ساختار پروتئین را تغییر میدهند ، بنابراین این پروتئین نمیتواند در موارد نیاز به لیزوزوم ها منتقل شود. نبود پروتئین عملکردی درون لیزوزوم ها احتمالا تجزیه پروتئین های ویژه ای را ناقص کرده و احتمالا این پروتئین ها در سلول های سراسر بدن تجمع میابند. با اینکه این تجمعات میتوانند به هر سلولی آسیب بزنند ، به نظر میرسد سلول های عصبی بسیار آسیب پذیرتر هستند. از دست دادن گسترده سلول های عصبی در بیماری CLN5 منجر به ایجاد علائم و نشانه های شدید و مرگ زودهنگام میشود.

در مواردی که بیماری CLN5  در نوجوانی یا بزرگسالی ایجاد میشود ، به نظر میرسد که جهش های ژن CLN5 منجر به ایجاد یک پروتئین CLN5 با عملکرد کاهش یافته میشوند که زودتر از حالت طبیعی تجزیه میشود. به این علت که پروتئین CLN5 تغییر یافته میتواند برای مدت زمان کوتاهی فعالیت کند ، برخی پروتئین های اضافی یا آسیب دیده ممکن است در لیزوزوم ها تجزیه شوند. به این علت که زمان طولانی تری برای تجمع این مواد و درنتیجه مرگ سلول عصبی لازم است ، علائم و نشانه های بیماری CLN5 در این افراد دیرتر ظاهر میشوند.

الگوی توارث

این بیماری با الگوی توارث اتوزومی مغلوب به ارث میرسد ، به این معنی که هر دو کپی ژن در هر سلول حاوی جهش میباشند. والدین فردی با بیماری اتوزومی مغلوب هر کدام یک کپی از ژن جهش یافته را حمل میکنند ، اما معمولا علائم و نشانه های بیماری را نشان نمیدهند.