توبرکلوز (TB) یک بیماری عفونی جدی است که عمدتا ریه های شما را تحت تأثیر قرار میدهد. باکتری هایی که باعث توبرکلوز (سل) می شوند از شخصی به شخص دیگر توسط قطرات ریزی که از طریق عطسه و سرفه در هوا آزاد میشوند منتقل می شوند. عفونتهای سل در سال 1985 ، زمانی که در کشور های توسعه یافته نادر بود ، شروع به رشد کردند و بخشی از آن به دلیل ظهور HIV بود. HIV سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کند ، بنابراین بدن نمی تواند با میکروبهای سل مبارزه کند. آزمایشگاه مندل علاوه بر روش های روتین همانند PPD توانایی تشخیص مولکولی سل (توبرکلوزیس) با استفاده از حساس ترین روش های مولکولی را دارا می باشد.
توبرکلوز (TB) یک بیماری عفونی جدی است که عمدتا ریه های شما را تحت تأثیر قرار میدهد. باکتری هایی که باعث توبرکلوز (سل) می شوند از شخصی به شخص دیگر توسط قطرات ریزی که از طریق عطسه و سرفه در هوا آزاد میشوند منتقل می شوند. عفونتهای سل در سال 1985 ، زمانی که در کشور های توسعه یافته نادر بود ، شروع به رشد کردند و بخشی از آن به دلیل ظهور HIV ، ویروسی که باعث ایدز می شود ، بود. HIV سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کند ، بنابراین بدن نمی تواند با میکروبهای سل مبارزه کند. در ایالات متحده ، به دلیل برنامه های کنترل قوی تر ، سل مجددا در سال 1993 کاهش یافت ، اما همچنان یک نگرانی باقی مانده است. بسیاری از گونه های سل در برابر داروهای مورد استفاده در درمان بیماری مقاومت می کنند. افراد مبتلا به سل فعال باید چندین ماه برای از بین بردن عفونت و جلوگیری از ایجاد مقاومت آنتی بیوتیکی چند نوع دارو مصرف کنند.
اگرچه بدن شما ممکن است حامل باکتری های ایجاد کننده سل (TB) باشد ، اما سیستم ایمنی بدن شما معمولاً می تواند مانع از بیمار شدن شما شود. به همین دلیل پزشکان بین موارد زیر تمایز قائل می شوند :
سل نهفته: در این شرایط ، شما به عفونت سل مبتلا هستید ، اما باکتری ها در بدن شما به حالت غیرفعال باقی می مانند و هیچ علامتی ایجاد نمی کنند. بیماری نهفته سل که TB غیرفعال یا عفونت TB نیز نام دارد ، مسری نیست. سل غیرفعال می تواند به سل فعال تبدیل شود ، بنابراین درمان برای فرد مبتلا به سل نهفته و کمک به کنترل شیوع سل بسیار مهم است. تخمین زده می شود که 2 میلیارد نفر مبتلا به سل نهفته هستند.
سل فعال: این وضعیت باعث می شود شما بیمار شوید و در بیشتر موارد می تواند به دیگران منتقل شود. این بیماری ممکن است در چند هفته اول پس از عفونت با باکتری سل رخ دهد ، یا سالها بعد اتفاق بیفتد.
علائم سل فعال شامل موارد زیر میباشند :
سل همچنین می تواند سایر قسمتهای بدن از جمله کلیه ها ، نخاع یا مغز شما را تحت تاثیر قرار دهد. هنگامی که سل خارج از ریه های شما رخ می دهد ، علائم و نشانه ها با توجه به اندام های درگیر متفاوت اند. به عنوان مثال ، سل نخاع ممکن است باعث کمردرد و سل در کلیه ها ممکن است باعث ایجاد خون در ادرار شود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم
در صورت بروز تب ، کاهش وزن غیر قابل توضیح ، تعریق شبانه یا سرفه مداوم به پزشک مراجعه کنید. اینها اغلب علائم سل میباشند ، اما می توانند ناشی از سایر مشکلات پزشکی نیز باشند. پزشک شما می تواند آزمایشاتی را انجام دهد تا به شما در تعیین علت کمک کند.
مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها توصیه می کنند افرادی که در معرض افزایش خطر ابتلا به سل میباشند برای عفونت نهفته سل غربال شوند. این توصیه برای افرادی است که :
سل توسط باکتریهایی ایجاد می شود که از شخصی به شخص دیگر از طریق قطرات میکروسکوپی آزاد شده در هوا انتقال میابند. این امر ممکن است هنگامی اتفاق بیفتد که شخصی با شکل فعال سل ، سرفه کند ، صحبت کند ، عطسه کند ، آب دهان پرتاب کند ، بخندد یا آواز بخواند.
اگرچه سل مسری است ، اما گرفتن آن آسان نیست. احتمال گرفتن سل از کسی که با او زندگی یا کار می کنید ، نسبت به یک غریبه بسیار بیشتر است. بیشتر افراد مبتلا به سل فعال که حداقل دو هفته درمان دارویی مناسبی را داشته اند دیگر بیماری را انتقال نمیدهند.
از دهه 1980 به دلیل شیوع HIV ، ویروسی که باعث ایجاد ایدز میشود ، تعداد موارد سل به طرز چشمگیری افزایش یافته است. عفونت با HIV ، سیستم ایمنی بدن را سرکوب می کند و کنترل باکتری های سل را توسط بدن دشوار میسازد. در نتیجه ، مبتلایان به ویروس HIV بسیار بیشتر از افراد HIV منفی به سل مبتلا میشوند و از حالت نهفته بیماری به حالت فعال پیشرفت می کنند.
یکی دیگر از دلایل اینکه سل همچنان یک قاتل بزرگ باقی مانده است ، افزایش سویه های باکتریایی مقاوم به دارو میباشد. از آنجایی که اولین آنتی بیوتیک های مبارزه کننده با سل بیش از 60 سال مورد استفاده قرار گرفته اند ، برخی از میکروب های سل با وجود داروها توانایی بقا دارند و این توانایی به زادگان آنها منتقل می شود.
گونه های سل مقاوم به دارو زمانی ظاهر میشوند که یک آنتی بیوتیک نتواند تمام باکتری های مورد نظر خود را از بین ببرد. باکتریهای زنده نسبت به آن داروی خاص و اغلب آنتی بیوتیک های دیگر نیز مقاوم می شوند. بعضی از باکتریهای سل نسبت به متداول ترین روشهای درمانی مانند ایزونیازید و ریفامپین مقاومت ایجاد میکنند.
برخی از انواع سل همچنین در برابر داروهایی که کمتر در درمان سل استفاده می شوند ، مقاومت نشان میدهند ، مانند آنتی بیوتیک های معروف به فلوروکینولون ها و داروهای تزریقی از جمله آمیکاسین و کاپرومایسین. این داروها اغلب در درمان عفونت هایی که نسبت به داروهای متداول مقاومت نشان میدهند، استفاده می شوند.
هر شخصی می تواند به سل مبتلا شود ، اما برخی عوامل می توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. این عوامل عبارتند از:
سیستم ایمنی ضعیف شده
یک سیستم ایمنی سالم اغلب با موفقیت با باکتریهای سل مبارزه می کند ، اما اگر مقاومت بدن شما کم باشد ، بدن شما نمی تواند دفاع موثری داشته باشد. تعدادی از بیماری ها ، شرایط و داروها می توانند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کنند ، از جمله :
خطر ابتلا به سل برای افرادی که در مناطق با نرخ بالای سل و سل مقاوم به دارو زندگی می کنند و یا به آن مناطق سفر می کنند ، بیشتر است ، از جمله این مناطق میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
عدم مراقبت پزشکی. اگر درآمد کم یا ثابت دریافت میکنید ، در یک منطقه دور افتاده زندگی می کنید ، اخیراً به ایالات متحده مهاجرت کرده اید یا بی خانمان هستید ، ممکن است دسترسی به مراقبت های پزشکی لازم برای تشخیص و درمان سل را نداشته باشید.
مصرف مواد. استفاده از مواد مخدر درون وریدی یا الکل بیش از حد سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و شما را در مقابل سل آسیب پذیرتر می کند.
استفاده از تنباکو. استفاده از تنباکو خطر ابتلا به سل و مرگ حاصل از آن را به شدت افزایش می دهد.
کادر بهداشت و درمان . تماس منظم با افرادی که مریض هستند احتمال مواجهه با باکتری های سل را افزایش می دهد. استفاده از ماسک و شستشوی مکرر دست خطرات را کاهش می دهند.
زندگی یا کار در یک مرکز مراقبت از سالمندان و سایر مراکز مشابه. افرادی که در زندان ها ، پناهگاه های بی خانمان ها ، بیمارستان های روانپزشکی یا آسایشگاه ها زندگی و یا کار می کنند ، همه در معرض خطر ابتلا به سل قرار دارند. دلیلش این است که خطر ابتلا به این بیماری در هرجایی که ازدحام جمعیت وجود داشته باشد و تهویه مناسب وجود نداشته باشد بیشتر است.
مهاجرت یا زندگی در کشوری که سل در آن شایع است. افراد کشوری که سل در آن شایع است ممکن است در معرض خطر بالای عفونت سل قرار داشته باشند.
زندگی با شخصی که مبتلا به سل است. زندگی با شخصی که سل دارد خطر ابتلای شما به سل را افزایش می دهد.
بدون درمان ، سل می تواند کشنده باشد. بیماری فعال درمان نشده معمولاً روی ریه های شما تأثیر می گذارد ، اما می تواند از طریق جریان خون به سایر قسمتهای بدن شما گسترش یابد. نمونه هایی از عوارض سل عبارتند از:
درد ستون فقرات. کمردرد و سفتی کمر از عوارض شایع سل هستند.
آسیب مفاصل. ورم مفاصل در سل معمولاً باسن و زانوها را تحت تاثیر قرار میدهد.
تورم غشاهایی که مغز شما را میپوشانند (مننژیت). این امر می تواند باعث سردرد دائم یا متناوب شود که هفته ها وجود دارد. تغییرات روانی نیز ممکن است رخ دهند.
مشکلات کبد یا کلیه. کبد و کلیه های شما به تصفیه ضایعات و ناخالصی های موجود در جریان خون شما کمک می کنند. اگر کبد یا کلیه در اثر سل تحت تأثیر قرار بگیرند ، این عملکردها مختل می شوند.
اختلالات قلبی. ندرتا ، سل می تواند بافت هایی که قلب شما را احاطه کرده اند آلوده کند و باعث ایجاد التهاب و تجمع مایعات شود که ممکن است با توانایی قلب شما در پمپاژ موثر مداخله کند. این وضعیت که تامپوناد قلبی نامیده می شود ، می تواند کشنده باشد.
اگر از نظر عفونت نهفته سل مثبت باشید ، پزشک ممکن است به شما توصیه کند داروهایی را مصرف کنید تا خطر ابتلا به سل فعال را کاهش دهید. تنها نوعی از سل که مسری است ، نوع فعال در زمان تاثیر بر ریه ها میباشد. بنابراین اگر بتوانید جلوی فعال شدن سل نهفته خود را بگیرید ، سل را به شخص دیگری انتقال نخواهید داد.
از خانواده و دوستان خود محافظت کنید
اگر سل فعال دارید ، میکروب را برای خود نگه دارید. سل فعال معمولاً با مصرف داروهای سل به مدت چند هفته درمان می شود و پس از آن به حالت غیرواگیر تبدیل شود. نکات زیر را پیگیری کنید تا به شما در حفاظت از دوستان و خانواده تان کمک کند :
در خانه بمانید. در طی چند هفته اول درمان سل فعال ، به محل کار یا مدرسه نروید یا در اتاق با افراد دیگر نخوابید.
اتاق را تهویه کنید. میکروب های سل راحت تر در مکان های بسته کوچک که هوا حرکت نمی کند گسترش می یابند. اگر بیرون خیلی سرد نیست ، پنجره ها را باز کنید و از فن استفاده کنید تا هوای داخل خانه را به خارج از خانه منتقل کند.
دهان خود را بپوشانید. هر زمان که می خندید ، عطسه یا سرفه می کنید ، از یک دستمال برای پوشاندن دهان خود استفاده کنید. دستمال کثیف را درون یک کیسه قرار دهید ، کیسه را محکم ببندید و به بیرون منتقل کنید.
ماسک بپوشید. پوشیدن ماسک جراحی در هنگام مراجعه به افراد دیگر در طول سه هفته اول درمان ممکن است به کاهش خطر انتقال کمک کند.
این مهمترین قدمی است که می توانید برای محافظت از خود و دیگران در برابر سل بردارید. هنگامی که درمان را زود متوقف کرده یا دوزهای کامل را استفاده نکنید ، باکتریهای سل شانس ایجاد جهش هایی که به آنها امکان بقا در برابر قوی ترین داروهای سل را می دهد ، پیدا میکنند. سویه های ایجاد شده مقاوم به دارو بسیار کشنده تر بوده و سخت تر درمان میشوند.
در کشورهایی که سل شایع تر است ، نوزادان اغلب با واکسن باسیلوس کالمته-گوئرین (BCG) واکسینه می شوند ، زیرا می تواند از بروز سل شدید در کودکان جلوگیری کند. واکسن BCG برای استفاده عمومی در ایالات متحده توصیه نمی شود زیرا در بزرگسالان خیلی مؤثر نیست. ده ها واکسن جدید سل در مراحل مختلف توسعه و آزمایش قرار دارند.
حین معاینه فیزیکی ، پزشک شما گره های لنفاوی شما را برای وجود تورم بررسی می کند و از یک استتوسکوپ استفاده می کند تا به صدای ریه های شما هنگام نفس کشیدن با دقت گوش کند. متداول ترین ابزار تشخیصی سل یک آزمایش ساده پوستی است ، اگرچه آزمایش های خون در حال گسترده تر شدن هستند. مقدار کمی از ماده ای به نام PPD tuberculin درست به زیر پوست قسمت داخلی ساعد شما تزریق می شود. شما فقط سوزش خفیفی احساس میکنید. پس از گذشت 48 تا 72 ساعت ، یک متخصص بهداشت و درمان بازوی شما را برای وجود تورم در محل تزریق بررسی می کند. برآمدگی سرخ و سفت ، به معنای احتمال وجود عفونت سل است. اندازه برجستگی تعیین می کند که آیا نتایج آزمایش قابل توجه است یا خیر.
نتایج ممکن است اشتباه باشند
تست پوستی سل کافی نیست. گاهی ، این آزمایش نشان می دهد افراد مبتلا به سل میباشند ، در حالیکه واقعا اینطور نیست. همچنین ممکن است نشان دهد فردی به سل مبتلا نمیباشد در صورتیکه در واقع وی مبتلاست.
اگر اخیراً با واکسن باسیلوس کالمته-گورین (BCG) واکسینه شده اید ، آزمایش مثبت کاذب ممکن است رخ دهد. این واکسن سل به ندرت در ایالات متحده استفاده می شود اما به طور گسترده در کشورهایی که دارای نرخ بالای عفونت سل میباشند استفاده می شود.
نتایج منفی کاذب ممکن است در برخی از جمعیت ها - از جمله کودکان ، افراد مسن و افراد مبتلا به ایدز - که بعضاً به آزمایش پوستی سل پاسخ نمی دهند ، رخ دهد. نتیجه منفی کاذب همچنین میتواند در افرادی که اخیراً به سل مبتلا شده اند اما سیستم ایمنی بدن آنها هنوز واکنشی به باکتریها نشان نداده است ، رخ دهد.
آزمایش های خون
آزمایش خون ممکن است برای تأیید یا رد سل نهفته یا فعال استفاده شود. این آزمایش ها از فناوری پیشرفته ای برای اندازه گیری واکنش سیستم ایمنی بدن به باکتری های سل استفاده می کنند.
این آزمایش ها فقط به یک بار مراجعه نیاز دارند. اگر در معرض خطر بالای عفونت سل باشید اما به آزمایش پوست پاسخ منفی دهید یا اخیراً واکسن BCG دریافت کرده باشید ، آزمایش خون ممکن است مفید باشد.
آزمایش های تصویر برداری
اگر تست پوستی مثبت داشته باشید ، احتمالاً پزشک دستور اشعه X یا قفسه سینه شما را می دهد. این آزمایشها ممکن است لکه های سفیدی را در ریه های شما نشان دهند که سیستم ایمنی بدن شما در آنجا باکتری های سل را از بین برده است ، یا ممکن است تغییراتی که در اثر سل فعال در ریه های شما ایجاد شده اند را نشان دهند. سی تی اسکن ها تصاویر دقیق تری از پرتوهای ایکس ارائه می دهند.
آزمایش های بزاق
اگر اشعه X قفسه سینه شما علائم سل را نشان دهد ، پزشک ممکن است نمونه هایی از خلط شما - مخاطی که هنگام سرفه بالا می آید ، را بگیرد. نمونه ها برای تعیین وجود باکتری های سل آزمایش می شوند.
نمونه های خلط همچنین می توانند برای آزمایش وجود گونه های سل مقاوم به دارو نیز استفاده شوند. این امر به پزشک شما کمک می کند داروهایی را که با احتمال بیشتری موثر هستند انتخاب کند. تکمیل این آزمایشات می تواند چهار تا هشت هفته طول بکشد.
داروها سنگ بنای درمان سل هستند. اما درمان سل بسیار طولانی تر از درمان دیگر انواع عفونت های باکتریایی میباشد.
برای سل فعال باید حداقل شش تا نه ماه آنتی بیوتیک مصرف کنید. داروهای دقیق و طول مدت درمان به سن شما ، سلامت کلی ، مقاومت احتمالی به داروها و محل قرارگیری عفونت در بدن شما بستگی دارد.
اگر سل نهفته دارید ، ممکن است به مصرف یک یا دو نوع داروی سل نیاز داشته باشید. سل فعال ، به ویژه اگر نوع مقاوم به دارو باشد ، به یکباره به چندین دارو احتیاج دارد. رایج ترین داروهای مورد استفاده در درمان سل عبارتند از :
اگر مبتلا به سل مقاوم به دارو میباشید ، ترکیبی از آنتی بیوتیک ها به نام فلوروکینولون ها و داروهای تزریقی مانند آمیکاسین یا کاپرومایسین به طور کلی به مدت 20 تا 30 ماه استفاده می شوند. برخی از انواع سل در برابر این داروها نیز مقاومت می کنند.
بعضی از داروها ممکن است به عنوان درمان اضافی همراه با درمان ترکیبی برای مقاومت دارویی استفاده شوند ، از جمله :
عوارض جانبی جدی داروهای سل شایع نیستند اما در صورت بروز می توانند خطرناک باشند. تمام داروهای سل می توانند برای کبد شما بسیار سمی باشند. در هنگام مصرف این داروها ، در صورت تجربه هر یک از موارد زیر ، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید :
تکمیل درمان ضروری است
بعد از گذر چند هفته ، بیماری شما واگیر نخواهد بود و ممکن است احساس بهتری داشته باشید. این حالت ممکن است برای متوقف کردن مصرف داروهای سل وسوسه انگیز باشد. اما بسیار مهم است که دوره کامل درمانی را تمام کرده و داروها را دقیقاً مطابق تجویز پزشک مصرف کنید. متوقف کردن سریع درمان یا عدم مصرف دوز کامل می تواند باکتری هایی که هنوز زنده هستند را در برابر این داروها مقاوم کند و منجر به ایجاد سلی شود که بسیار خطرناک تر بوده و سخت درمان میشود. برای کمک به افراد در حال درمان ، برنامه ای به نام درمان مشاهده ای مستقیم (DOT) توصیه می شود. در این روش ، یک کارمند بهداشت و درمان بر داروهای شما نظارت میکند ، بنابراین لازم نیست به تنهایی مصرف داروهایتان را به یاد آورید.
مقابله و پشتیبانی
درمان سل یک روند پیچیده و طولانی است. اما تنها راه برای درمان بیماری این است که به درمان خود پایبند باشید. ممکن است گرفتن دارو توسط یک پرستار یا سایر متخصصین بهداشت و درمان برای شما بسیار مفید باشد به طوری که لازم نباشد مصرف داروهایتان را به تنهایی به یاد آورید. بعلاوه ، سعی کنید فعالیت ها و سرگرمی های عادی خود را حفظ کنید و با خانواده و دوستان در ارتباط باشید.
به خاطر داشته باشید که سلامت جسمی شما می تواند بر سلامت روانی شما تأثیر بگذارد. زمانی که با چیزی دشوار و غیر منتظره روبرو شوید ، انکار ، عصبانیت و ناامیدی طبیعی هستند. در بعضی مواقع ممکن است برای مقابله با این احساسات یا احساسات دیگر به ابزارهای بیشتری احتیاج داشته باشید. متخصصان ، مانند درمانگران یا روانشناسان رفتاری ، می توانند در ایجاد استراتژی های مقابله ای مثبت به شما کمک کنند.
آمادگی برای قرار ملاقات
اگر فکر می کنید سل دارید ، با پزشک خود تماس بگیرید. ممکن است به پزشک متخصص در زمینه بیماری های عفونی یا بیماری های ریوی ( پولمونولوژیست ) ارجاع داده شوید.
چه اقداماتی میتوانید انجام دهید
از محدودیت های قبل از قرار ملاقات آگاه باشید. در زمان تعیین وقت ، حتماً بپرسید که آیا پیشاپیش کاری وجود دارد که بخواهید انجام دهید.
علائمی را که تجربه کرده اید بنویسید ، از جمله مواردی که ممکن است به علت قرار ملاقات شما ارتباطی نداشته باشند.
اطلاعات شخصی کلیدی خود را بنویسید ، از جمله تغییرات اخیر زندگی یا مسافرت بین المللی.
لیستی از تمام داروها ، ویتامین ها و مکمل هایی که مصرف میکنید تهیه کنید.
سوال هایی که قرار است از پزشک خود بپرسید بنویسید.
تهیه لیستی از سوالات می تواند در استفاده بیشتر از وقت خود با پزشکتان به شما کمک کند. در مورد سل ، برخی از سؤالات اساسی که باید از پزشک خود بپرسید عبارتند از:
از دکتر خود چه انتظاراتی داشته باشید
پزشک شما ممکن است برخی از سوال های زیر را از شما بپرسد :
اگر در خواست نمونه گیری در منزل برای انجام آزمایش ها را دارید با ما تماس بگیرید شماره تماس: 54926000-021
آزمایشگاه مندل از جمله مراکز پیشرو در تشخیص بیماری ها بوده و با در اختیار داشتن جدید ترین تجهیزات روز دنیا در بخش های ژنتیک و کلینیکال به روز ترین خدمات را به مراجعین محترم ارائه می نماید. حسن شهرت این آزمایشگاه در کنار خدمات بروز و دقیق باعث شده تا علاوه بر مراجعین حضوری آزمایشگاه، افتخار سرویس دهی به بیش از 400 مرکز آزمایشگاهی همکار را نیز داشته باشیم. در این راستا سیاست اجرایی آزمایشگاه مندل اطمینان از رضایت مراجعین و همکاران آزمایشگاه می باشد، لذا خواهشمند است با نظرات و انتقادات سازنده خود مارا در راستای ارتقا بیش از پیش یاری نمایید.
