آنژیوادم ارثی یا نقص مهارکننده C1 استراز

مشخصات آنژیوادم ارثی یا نقص مهارکننده C1 استراز

آنژیوادم ارثی یا نقص مهارکننده C1 استراز

Hereditary angioedema

C1 esterase inhibitor deficiency

OMIM: #106100

توصیف بیماری

آنژیوادم ارثی اختلالی است که از طریق دوره های مکرر تورم شدید (آنژیو ادم) شناسایی می شود . شایع ترین  نواحی بدن که متورم می شوند، اندام ها ، صورت ، روده و مجاری تنفسی می باشند . استرس یا ضربه ای کوچک ممکن است حمله را راه اندازی کند ، اما تورم اغلب بدون علت شناخته شده ای ظاهر می شود . دوره هایی که شامل تورم روده میباشند باعث درد شدید ناحیه شکم ، حالت تهوع و استفراغ می شوند. تورم در مجاری تنفسی می‌تواند مانع تنفس شده و منجر به انسداد مجاری تنفسی تهدیدکننده زندگی شود.  در  یک سوم افراد با این بیماری در حین حمله، لکه های قرمز پوستی بدون خارش به نام اریتما مارژیناتوم ظاهر میشود.

علائم آنژیوادم ارثی معمولا در کودکی شروع شده و در طی بلوغ بدتر می شوند. به طور متوسط افرادی که درمان نشده اند هر ۱ تا ۲ هفته یک  حمله خواهند داشت و بیشتر دوره ها در حدود ۳ تا ۴ روز طول می کشد. فراوانی و مدت حمله ها در بین  افراد با آنژیوادم ارثی به شدت متنوع است (حتی در میان افراد یک خانواده). سه نوع آنژیوادم ارثی وجود دارد که نوع 1 ، نوع ۲ و نوع ۳ نامیده می شود ، که می توان آنها را از طریق علل اساسی ایجاد بیماری وسطوح پروتئینی به نام مهارکننده C1 در خون شناسایی کرد. انواع مختلف علائم و نشانه های یکسانی دارند. به نظر می رسد نوع ٣ در اصل تنها در زنان ظاهر می شود اما خانواده هایی با مردان بیمار نیز شناسایی شده اند.

 فراوانی

آنژیوادم ارثی ۱ در ۵۰ هزار فرد تخمین زده شده است. نوع ۱ شایع تر است (در حدود ۸۵ درصد از موارد). نوع ۲ در ۱۵ درصد از موارد ظاهر می شود و نوع ۳ بسیار نادر است.

 دلایل بیماری

جهش ها در ژن SERPING1 منجر به آنژیوادم ارثی نوع ۱ و نوع ۲ می شود. ژنSERPING1  دستوالعمل هایی برای ساخت پروتئین مهارکننده  C1که برای کنترل تورم مهم است، ایجاد می کند. مهارکننده C1 فعالیت پروتئین های خاصی که تورم را ارتقا میدهند مسدود می کند. جهشهایی که منجر به آنژیوادم ارثی نوع ۱ می شوند  منجر به سطوح کاهش یافته مهارکننده C1 در خون می شوند ، در حالیکه جهش هایی که منجر به آنژیوادم ارثی نوع ۲ می شوند منجر به تولید مهارکننده C1 با  عملکرد غیر عادی میشوند. بدون سطوح مناسب از مهارکننده C1 عملکردی ، میزان اضافی از یک قطعه پروتئین (پپتید)  به نام برادی کینین تولید می شود. برادی کینین تورم را از طریق افزایش ماده مترشحه از دیواره رگ های خونی به داخل بافت های بدن ارتقا می بخشد. تجمع بیش از اندازه مواد در بافت های بدن منجر به ظاهر شدن دوره هایی از تورم در افراد با آنژیوادم ارثی نوع ۱ و نوع ۲ می شود.

جهش ها در ژن  F12 مربوط به برخی موارد آنژیوادم نوع ۳ می باشند. این ژن دستورالعمل های برای ساخت پروتئینی به نام فاکتور آگلوتینه کننده نوع ۱۲ ایجاد می کند. علاوه بر نقشی اساسی در لخته کردن خون ، فاکتور ۱۲ همچنین محرک مهمی برای تورم می باشد و در تولید برادی کینین مشارکت می کند. جهش های ویژه ای در ژن F12 منجر به تولید فاکتور ۱۲ با فعالیت افزایش یافته ‌میشود. در نتیجه برادی کینین  بیشتری تولید شده و دیواره رگ های خونی تراوش بیشتری کرده و منجر به دوره های تورم در افراد با آنژیوادم ارثی نوع ۳ میشود.

 الگوی توارث

این بیماری به صورت اتوزومی غالب به ارث میرسد به این معنی که یک کپی از ژن تغییر یافته در هر سلول برای ایجاد اختلال کافی است. در برخی موارد شخص بیمار جهش را از یکی از والدین بیمار به ارث می برد. دیگرموارد از جهش های جدید در ژن مربوطه ودر افرادی که هیچ تاریخچه خانوادگی از اختلال ندارند، ظاهر می شوند.