نقص پروتئین دو عملکردی D

نقص پروتئین دو عملکردی

D-bifunctional protein deficiency

OMIM: #261515

توصیف بیماری

نقص پروتئین دو عملکردی D ، اختلالیست که با زوال عملکردهای سیستم عصبی (تخریب سلول عصبی) در نوزادی شروع میشود. نوزادان با نقص پروتئین دو عملکردیD ، بافت ماهیچه ای ضعیف( هیپوتونیا) و تشنج دارند. بیشتر نوزادان با این بیماری هرگز هیچ مهارت مربوط به رشد را کسب نمیکنند.برخی ممکن است نشانه های رشد اولیه مثل توانایی پیگیری حرکات با چشم ها یا کنترل حرکات سر را کسب کنند ، اما به تدریج طی چندین ماه  این توانایی ها را از دست میدهند(پسرفت رشدی). حین شدت یافتن بیماری،  کودکان بیمار رفلکس بیش از حد(هایپررفلکسیا)، سختی ماهیچه ای (هایپرتونیا)، تشنج شدیدتر و مکرر (صرع) و از دست رفتن بینایی و شنوایی را تجربه میکنند. بیشتر کودکان با این نقص بیش از ٢ سالگی عمر نمیکنند.

تعداد کمی از افراد با این اختلال تقریبا با شدت کمتر تحت تاثیر قرار میگیرند. آنها ممکن است مهارت های پایه ای بیشتری مثل حرکات دست ارادی یا نشستن بدون کمک را قبل از تجربه پسرفت رشدی کسب کنند و  نسبت به افراد با اختلال شدیدتر ، مدت طولانی تری (دوران کودکی) زنده بمانند. افراد با نقص پروتئین دو عملکردی D ، ممکن است ویژگیهای چهره ای غیرعادی مثل پیشانی بلند، چشمهای با فاصله زیاد(هایپرتلوریسم) ، فاصله افزایش یافته بین بینی و لب ها (philtrum) و کمان بلند کام سخت در سقف دهان خود داشته باشند. نوزادان بیمار ممکن است همچنین فضای بزرگ غیرعادی بین استخوان های جمجمه داشته باشند ( فونتانل) . بزرگی کبد (هپاتومگالی) در حدود نیمی از افراد بیمار ظاهر میشود. به دلیل اینکه این ویژگیها شبیه به ویژگیهای اختلال دیگری به نام سندرم زلوگر (Zellweger) ( بخشی از یک گروه اختلال که طیف زلوگر نامیده میشوند) میباشند ، نقص پروتئین دو عملکردی D  گاهی سندرم زلوگر کاذب( pseudo_Zellweger) نامیده میشود.

فراوانی

نقص پروتئین دو عملکردی D ، ١ در ١٠٠٠٠٠ نوزاد تازه متولد شده تخمین زده شده است.

علل بیماری

نقص پروتئین دو عملکردی D ، از طریق جهشهایی در ژن HSD17B4 ایجاد میشود. پروتئینی که از این ژن تولید می شود (پروتئین دو عملکردی D )  یک آنزیم است ، به این معنی که به انجام واکنشهای بیوشیمیایی ویژه ای کمک میکند. پروتئین دو عملکردی D در اندامکهای سلولی کیسه مانند به نام پراکسی زوم ها یافت میشود، پراکسی زوم ها حاوی یک سری آنزیم میباشند که مواد متفاوت زیادی را تجزیه میکنند. پروتئین دو عملکردی D در تجزیه مولکولهای خاصی که اسیدهای چرب نامیده میشوند، مشارکت میکند. این پروتئین دو ناحیه مجزا (دومین) با فعالیت آنزیمی دارد، که دومین های هیدراتاز و دهیدروژناز نامیده میشوند. این دومین ها به ترتیب مراحل دوم و سوم فرآیندی که مسیر بتا- اکسیداسیون اسید چرب پراکسی زومی نامیده میشود را پیش میبرند. این فرآیند مولکولهای اسید چرب را با حذف هر بار دو اتم کربن کوتاه میکند ، تا زمانیکه به مولکولی به نام استیل کوآ تبدیل شده و به خارج از پراکسی زوم ها برای استفاده مجدد سلول منتقل شوند.

جهشهای ژن HSD17B4 که منجر به نقص پروتئین دو عملکردیD میشوند ، میتوانند یک یا هر دو عملکرد این پروتئین را تحت تاثیر قرار دهند؛ اگرچه به نظر نمیرسد این تفاوت اثری بر شدت یا ویژگیهای اختلال داشته باشد. نقص یک یا هر دو فعالیت آنزیمی پروتئین ، مانع از عملکرد کارآمد پروتئین دو عملکردی D  برای تجزیه اسیدهای چرب میشود. در نتیجه ، این اسیدهای چرب در بدن انباشته میشوند. اینکه چگونه تجمع اسیدهای چرب منجر به ویژگیهای عصبی و غیرعصبی خاص نقص پروتئین دو عملکردی D میشود ، مبهم است. اگرچه تجمع این مواد ممکن است منجر به رشد غیرعادی مغز و تجزیه میلین ( پوششی که از اعصاب محافظت میکند و کارایی انتقال پیام های عصبی را ارتقا میدهد) شود. تخریب میلین منجر به از دست دادن بافت حاوی میلین ( ماده سفید ) در مغز و طناب نخاعی میشود(لوکودیستروفی). رشد غیر عادی مغز و لوکودیستروفی  احتمالا پیش زمینه آنومالی های عصبی میباشند که در نقص پروتئین دو عملکردی D ظاهر میشوند.

الگوی توارث

این بیماری به صورت الگوی اتوزومی مغلوب به ارث میرسد ، به این معنی که هر دو کپی ژن در هر سلول حاوی جهش میباشند. والدین فردی با بیماری اتوزومی مغلوب هر کدام یک کپی از ژن جهش یافته را حمل میکنند ، اما معمولا علائم و نشانه های بیماری را نشان نمیدهند.