دهیدرواپی آندروسترون سولفات (DHEA-S)

مشخصات دهیدرواپی آندروسترون سولفات (DHEA-S)

دهیدرواپی آندروسترون سولفات (DHEA-S)

Dehydroepiandrosterone sulfate (DHEAS)

آزمایش های مرتبط

تستوسترون، پرولاکتین، FSH و LH .

شرایط نمونه گیری

این آزمایش نیازی به ناشتایی و محدودیت رژیم غذایی ندارد.

تفسیر آزمایش

 DHEA و متابولیت کونژوگه سولفاته آن درون کورتکس فوق کلیه و تحت نظارت آدرنوکورتیکوتروپین (ACTH) ساخته و ترشح می‏شود. DHEA و DHEA-S به یکدیگر قابل تبدیل شدن می باشند. قشر آدرنال تنها محل ساخته شدن این دو هورمون در زنان سالم است. محل اصلی ساخته شدن این دو هورمون در مردان هم درون قشر آدرنال می باشد اما علاوه بر آن حدود 10 تا 25 درصد از DHEA و حدود 5% از DHEA-S از بیضه ‏ها منشأ می‏گیرند. این دو هورمون­ ها در حالی که ذاتا آندروژن های ضعیفی می باشند، قادر هستند در بافت‏های محیطی به آندروژن­ های قوی‏تر (مانند آندروستن دیون یا تستوسترون) و استروژن­ها (مثل استرادیول) تبدیل شوند. در افراد طبیعی غلظت سرمی (براساس مولار) DHEA-S تقریبا  300 تا 500 برابر DHEA است که قسمتی از این اختلاف به دلیل کلیرانس متابولیکی آهسته ‏تر DHEA-S می باشد.

به طوری که نیمه عمر DHEA-S بین 10-20 ساعت ولی نیمه عمر DHEA بین 1-3 ساعت است. DHEA تغییرات شبانه ‏روزی مشابه کورتیزول دارد در صورتی که DHEA-S دارای تغییرات شبانه ‏روزی بسیار جزئی است. DHEA و DHEA-S در هر دو شکل هیپرپلازی مادرزادی آدرنال(CAH) (اشکال11 - بتاهیدروکسیلاز و 21 - بتاهیدروکسیلاز) و نئوپلاسم‏ های مردنمایی آدرنال افزایش پیدا می‏ کنند. در زنانی که علائم هیرسوتیسم دارند بالا بودن DHEA-S پایه و تستوسترون می تواند به دلیل یک علت آدرنالی باشد. در خانم مبتلا به هیرسوتیسم که مقادیر DHEA-S و تستوسترون بدن آن طبیعی است احتمال یک تومور آدرنال بعید خواهد بود.

شایع ترین دلیل بروز علایم مردانگی در دخترانی که در سن بلوغ و پیش از بلوغ هستند، استقرار adrenarche می باشد که یک حالت فیزیولوژیک نشانگر آغاز ترشح آندروژن از آدرنال است. علت کمتر شایع مردنمایی دختران، CAH با شروع دیرهنگام یا نئوپلاسم مردنمایی آدرنال است. در هر سه مورد فوق DHEA-S بالا می ‏رود. در بیشتر بیماران مبتلا به بی ‏کفایتی آدرنال و به خصوص زنان، مقادیر پایه DHEA و DHEA-S بالا است. کاهش قابل توجه مقادیر DHEA و DHEA-S سرم پس از سن 30 سالگی و نتایج تحقیقات نشان داده که ارتباط مثبتی میان سطوح سرمی این دو با نشانگرهای سلامتی در افراد سالخورده وجود دارد و این فرضیه را به وجود می آورد که مکمل‏های غذایی حاوی DHEA هستند همراه با مونیتورینگ آزمایشگاهی ممکن است کمک ‏کننده باشند.

داروها و عوامل مداخله گر

داروهایی نظیر دانازول، متیراپون، کورتیکوتروپین و کلومیفن امکان دارد سبب افزایش این هورمون شوند و در مقابل استروئیدها نظیر گلوکوکورتیکوئیدها، دگزامتازون و پردنیزولون ممکن است باعث کاهش سطوح آن در بدن بشوند. همولیز شدید، اسیدهای چرب آزاد و لیپیدها در نتایج آزمایش باعث تداخل می شوند.

مقادیر نرمال