پروتئینها چیستند و چه کاری انجام میدهند؟
پروتئینها مولکول بزرگ و پیچیده ای هستند که نقشهای حیاتی بسیاری را در بدن بازی میکنند. بیشتر کارهای درون سلول را آنها انجام میدهند و در ساختار، عملکرد و تنظیم بافتها و اندامهای بدن مورد نیاز هستند.
پروتئینها از صدها یا هزاران واحد کوچکتر به نام آمینو اسید ساخته شده اند که به شکل زنجیره ای بلند به یکدیگر متصل میشوند. بیست نوعِ مختلف آمینو اسید وجود دارد که میتوانند برای تشکیل یک پروتئین با هم ترکیب شوند. توالی آمینو اسیدها ساختار سه بعدی منحصر هر پروتئین و عملکرد خاصش را تعیین میکند.
فهرست آنچه در این مقاله می خوانید:
پروتئینها بر اساس محدودهی بزرگ عملکردشان در بدن قابل توصیف هستند که در زیر فهرست شده اند.
آنتی بادی
آنتی بادیها برای کمک به حفاظت از بدن به ذرات خارجی اختصاصی مانند ویروسها و باکتریها متصل میشوند. بهترین مثال در این گروه ایمونوگلوبولین G یا IgG می باشد.
آنزیم
تقریبا تمامی هزاران واکنش شیمیایی ای که در سلول رخ میدهد بر عهده آنزیم هاست. آنها همچنین با خواندن اطلاعات ژنتیکی ذخیره شده روی DNA به تشکیل مولکولهای جدید کمک میکنند. به عنوان مثال از این گروه می توان به آنزیم فنیل آلانین هیدروکسیلاز اشاره کرد که نقص در آن منجر به بیماری فنیل کتونوری یا PKU می شود.
پیام رسانها
پروتئینهای پیام رسان مانند برخی از انواع هورمونها، جهت هماهنگی فرایندهای زیستی بدن بین سلولها، بافتها و اندامهای مختلف پیامها را منتقل میکنند. در این گروه می توان به هورمون رشد اشاره نمود.
اجزای ساختاری
این پروتئینها تشکیل ساختار و حمایت از سلولها را برعهده دارند. درمقیاس بزرگ آنها به بدن اجازه حرکت میدهند. در واقع اسکلت سلولها و بافت های بدن توسط این گروه از پروتئین ها ایجاد می شود. از این گروه می توان به اکتین اشاره نمود که جز اصلی اسکلت سلولی می باشد.
ترابری/ذخیره سازی
این پروتئینها به اتمها و مولکولهای کوچک درون سلولها متصل شده و آنها را به سرتاسر بدن حمل میکنند. در واقع اغلب مواد مورد نیاز بدن از طریق همین پروتیئن های ناقل و حمل کننده در بدن جابجا می شوند. یکی از شناخته شده ترین پروتئین های این گروه فریتین می باشد که وظیفه آن حمل و ذخیره آهن مازاد در بدن می باشد.